Cerkiew świętego Pantelejmona w Nerezi (Манастир Свети Пантелејмон)

Nerezi to niewielka miejscowość w północnej części Macedonii, położone około 5 kilometrów w kierunku południowo-zachodnim od miasta Skopje. Jednym z ciekawszych zabytków jest tu usytuowana na zboczach góry Vodno prawosławna Cerkiew św. Pantelejmona (patrona lekarzy). Świątynia wzniesiona została w 1164 roku na polecenie ówczesnego cesarskiego namiestnika Aleksego Angelosa Komnena (najstarszy syn cesarza Jana II Komnena oraz jego żony cesarzowej Ireny, Porfirogeneta). Jest to reprezentujący styl bizantyjski kościół krzyżowo-kopułowy z narteksem i wyodrębnioną absydą, z ośmiobocznym tamburem nad częścią środkową i czterema kopułami bocznymi. Elementem charakterystycznym budowli są ślepe arkady które obramują okna przesłonięte cienkimi kamiennymi płytami z przewierconymi otworami (transenny). Wewnątrz cerkwi obejrzeć można m.in. odkryte w latach dwudziestych ubiegłego stulecia freski przedstawiające sceny Męki Pańskiej. Stanowią one unikatowy przykład sztuki bizantyńskiej epoki Komnenów (jedna z ostatnich dynastii bizantyjskich panujących w Cesarstwie Bizancjum, a następnie Cesarstwie Trapezuntu).