Międzybóż to miasto na Ukrainie, położone na Podolu przy ujściu rzeki Bużok do Bohu. Jednym z ciekawszych zabytków jest tu usytuowany na malowniczym wzgórzu w rozwidleniu rzek okazały zamek rodziny Sieniawskich. Jego początki sięgają pierwszej połowy XIV wieku, kiedy to członkowie możnej rodziny Koriatowiczów wznieśli tu kamienną twierdzę. Budowla powstała w miejscu starego drewniano-ziemnego grodu spalonego w XII stuleciu przez wojska tatarskie. W 1539 roku warownia przeszła w ręce wielkiego hetmana koronnego i wojewody ruskiego Mikołaja Sieniawskiego herbu Leliwa (1489-1569). Ów znany ród przyczynił się do gruntownej rekonstrukcji zamku, nadając mu charakter potężnej i nowoczesnej, jak na owe czasy, twierdzy. Międzybóż stał się wówczas jedną z najpotężniejszych fortyfikacji Podola. Pod rządami Sieniawskich miasto przeżywało swój największy okres rozkwitu. W XVI i XVII wieku Międzybóż parokrotnie oparł się najeźdźcom z pobliskiego Czarnego Szlaku, który kontrolowała Orda, a później Turcy i Kozacy. W 1648 i 1650 twierdza została zdobyta i splądrowana przez Kozaków. Silnie ufortyfikowana warownia nie oparła się także Turkom, kiedy to, bez jednego wystrzału, zajęli ją na mocy traktatu buczackiego janczarzy sułtana Mehmeda IV. W czasie ich rządów zamek został gruntownie odrestaurowany w stylu wschodnim. W XVIII wieku twierdza nie pełniła już tak ważnej funkcji obronnej, choć nadal uważana była za ważną podolską fortalicję. Na przełomie 1790 i 1791 roku na zamku stacjonował wraz ze swoimi wojskami polski i amerykański generał, uczestnik wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych - Tadeusz Kościuszko (1746-1817). W latach 1726-1731 międzyborskie dobra Sieniawskich wraz twierdzą, na drodze koneksji małżeńskich, znalazły się w rękach rodziny Czartoryskich, którzy sukcesywnie przejmował fortunę Sieniawskich. Ciężki okres budowla przechodziła w czasie ostatnich wojen światowych, kiedy to została dotkliwie uszkodzona. Po 1793 roku Międzybóż znalazł się w zaborze rosyjskim. Obecnie zamek stanowi pomnik świetności I Rzeczpospolitej oraz skarb budownictwa wojskowego na wschodnim Podolu. Twierdza została oparta na planie czworoboku, który idealnie dostosowano do ukształtowania terenu oraz wkomponowano w bagienne rozlewiska rzek. Dodatkowo całość otoczona została głęboką fosą. Mury obronne wzmocnione były nasypami i sztucznymi skarpami. Od strony południowej, do murów wzmocnionych masywnymi przyporami, przylegał renesansowy pałac wybudowany przez rodzinę Sieniawskich. Po zachodniej stronie, wjazdu do zamku strzegła pięciokondygnacyjna baszta, która górowała nad fosą i zwodzonym mostem. Na dziedzińcu zamkowym znajduje się ufundowana w 1586 roku przez Rafała Sieniawskiego roku niewielka kaplica, w której posługa parafialna odbywała się do 1632 roku.
Wyszukiwarka: