Odessa to miasto w południowej części Ukrainy, położone nad brzegiem Morza Czarnego. Jego początki sięgają czasów starożytnych, kiedy to w miejscu obecnego miasta znajdowały się dwie greckie osady: Isiaka i Istrian. Od 337 roku tereny te należały do Gotów, a w 390 przejęli je Hunowie. Jakiś czas później powstała tu słowiańska osada Kaczibej, która została jednak podbita i zniszczona przez Tyrków. W XIV stuleciu na terenie Odessy istniała tatarska warownia Hadżibej (Chanat Krymski). W swoim obecnym kształcie miasto założone zostało dopiero w 1794 roku przez Rosję na terytorium odbitym z rąk tureckich. Największy rozwój Odessy nastąpił w XIX wieku, kiedy to stało się głównym portem obsługującym eksport rosyjskiego zboża. Odessę budowali architekci i rzemieślnicy z Włoch, Francji, Grecji i Wielkiej Brytanii, a wielokulturowość miasta dobrze oddają nazwy: plac Grecki, ulica Polska czy bulwar Francuski. Przed wybuchem I wojny światowej miasto stało się czwartym najważniejszym miastem Imperium Rosyjskiego (po Petersburgu, Moskwie i Warszawie). Po rewolucji w 1917 roku miasto utraciło swoją wyjątkową rolę i nigdy nie odzyskało poprzedniej świetności. Mimo to dziś Odessa stanowi największy port morski Ukrainy.
Zwiedzanie
Najbardziej znanym obiektem i jednocześnie symbolem Odessy są gigantyczne Schody Potiomkinowskie. Wybudowano je ze względu na wysokie położenie centrum miasta względem portu. Schody kosztowały niebotyczną sumę ośmiuset tysięcy rubli. Swoją popularność zawdzięczają scenie z filmu Siergieja Eisensteina pt. Pancernik Potiomkin, w której pomiędzy ludźmi uciekającymi przed maszerującymi żołnierzami carskimi toczy się po schodach wózek wypuszczony przez zabitą matkę. Do sceny tej odwoływało się później wiele innych filmów jak m.in. "Déjà vu" Juliusza Machulskiego. Na szczycie schodów rozpościera się Primorskij Bulwar z pomnikiem księcia Richelieu. który przybył do Rosji, uciekając przed gilotyną, jaka groziła mu w czasie Wielkiej Rewolucji Francuskiej. Pozostałe ważne zabytki Odessy to m.in. neobarokowy Teatr Opery i Baletu, XIX wieczny pałac Woroncowów, zbudowana w latach 1844-1853 katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, Sobór Przemienienia Pańskiego (największa cerkiew prawosławna Odessy), wzniesiony na przełomie XIX i XX wieku budynek filharmonii, synagoga Brodzka, neogotycki pałac Beliny-Brzozowskiego, kościół św. Pawła, pałac Potockich oraz rozciągająca się pod miastem rozległa sieć katakumb (sieć tuneli postała wskutek eksploatacji wapienia). Ich całkowitą długość szacuje się na 2,5 tysiąca kilometrów!
Ciekawostki
- Nazwa miasta pochodzi od znajdującej się w pobliżu greckiej kolonii Odessos;
- Odessa była miejscem zesłania Aleksandra Puszkina (1799-1837) i Adama Mickiewicza (1798-1855).