Uppsala to zabytkowe miasto w środkowo-wschodniej Szwecji, położone nad rzeką Fyrisan, około 70 km w kierunku północnym od Sztokholmu. Jego początki sięgają zamierzchłych czasów średniowiecznych, kiedy to znajdowała się tu osada Wikingów. Z tamtego okresu zachowały w pobliżu miasta (Gamla Uppsala) liczne kopce, które były grobowcami ówczesnych władców. Pod koniec XIII wieku w Uppsali założone zostało arcybiskupstwo. Wtedy tez rozpoczęta została budowa katedry, która w późniejszych wiekach stanowiła miejsce koronacji i spoczynku królów szwedzkich. W 1477 roku w mieście założono uniwersytet, który był jedną z pierwszych tego typu placówek w Skandynawii. To właśnie na nim studiowały później takie wybitne postacie nauki jak m.in. szwedzki przyrodnik Karol Linneusz (1707-1778) czy twórca skali temperatur Anders Celsjusz (1701-1744). W XVII wieku rozbudowano go o tzw. Gustawianum, które mieściło m.in. amfiteatr dla studentów medycyny. W owym czasie Uppsala stanowiła ważne centrum akademickie oraz naukowe w Szwecji. W 1703 roku miasto zostało nawiedzone przez wielki pożar, w czasie którego zniszczeniu uległo blisko trzy czwarte zabudowy miejskiej oraz zamek. Mimo, że po tym tragicznym wydarzeniu Uppsala straciła polityczne znacznie to miasto nadal uważane jest za historyczne i naukowe serce kraju.
Zwiedzanie
Obecnie Uppsala to czwarte co do wielkości miasto w Szwecji i zarazem popularny ośrodek turystyczny i uniwersytecki. Jednym z najcenniejszych zabytków miasta jest monumentalna gotycka katedra (Domkyrkan). Jej strzeliste wieże wznoszą się na wysokość przeszło 118 metrów, co czyni z niej największą budowlę sakralną w całej Skandynawii. Budowa świątyni rozpoczęta została w 1260 roku i ciągnęła się przez blisko dwa kolejne stulecia. Wewnątrz katedry przechowywane są relikwie króla i patrona Szwecji - Eryka IX Świętego (1120-1160), a także spoczywa Katarzyna Jagiellonka (żona króla Szwecji - Jana III Wazy). Nad jej nagrobkiem znajduje się herb Rzeczypospolitej, a na ścianie fresk wyobrażający Kraków. Warto też zwiedzić skarbiec katedralny (Skattkammaren), gdzie można zobaczyć jedną z największych kolekcji średniowiecznych tkanin i orantów oraz złoty kielich królowej Małgorzaty. Pozostałe ważne Uppsali to m in. wzniesiony w XVI wieku na polecenie króla Gustawa I Wazy okazały zamek królewski (Uppsala Slott), Muzeum Gustavianum (dawna siedziba uniwersytecka), Gabinet Monet (jedyny na świecie), kościół św. Trójcy, XVI wieczna brama Króla Jana, zaprojektowany przez Adolfa W. Edelsvärda dworzec kolejowy (Uppsala centralstation) oraz założony w 1741 roku Ogród Botaniczny Linneusza (Linneträdgården) - najstarsza tego placówka w Szwecji. W mieście spotkać można także wiele nowoczesnych budowli z których największe uznanie budzi Uppsala Konsert & Kongress (UKK), którego fasada przypomina popękany kryształ.
Ciekawostki
- W jednej z wież katedralnych w Uppsali znajdują się zrabowane z Torunia w czasie potopu dwa potężne dzwony;
- W Uppsali urodził się znany szwedzki reżyser filmowy i teatralny Ingmar Bergman (1918-2007).
