Saloniki to miasto w północnej Grecji, położone nad Zatoką Salonicką (Morze Egejskie), na stokach góry Kissos. Jest to drugie (po Atenach) co do wielkości miasto w Grecji, które zamieszkuje blisko 320 tysięcy ludzi. Saloniki zostały założone około 315 roku p.n.e. przez króla macedońskiego Kassandrosa, który nazwał je imieniem swojej żony - Thessalonike (córka Filipa II i siostra Alexandra Wielkiego). W 146 roku p.n.e. miasto stało się częścią rzymskiej prowincji Macedonia. Saloniki były jedną z pierwszych miejscowości, w których zawiązała się jedna z pierwszych gmin chrześcijańskich. To właśnie tutaj w IX wieku urodzili się i działali przyszli święci Cyryl i Metody, których papież Jan Paweł II wybrał na partonów Europy. Do XIX wieku Saloniki były wielonarodowościową metropolią, gdzie mieszkały między sobą liczne narody tej części Europy (Grecy, Włosi, Turcy, Słowianie, Macedończycy, Bułgarzy, Żydzi i Ormianie). W 1917 roku część miasta została strawiona przez pożar. Wkrótce po tym sprowadzeni tu francuscy urbaniści zaplanowali i odbudowali Saloniki wzorując się na ówczesnych planach nowoczesnych centrów europejskich miast. Nowoczesną zabudowę centrum (Dolne Miasto) ożywiają, długie, gęsto zadrzewione aleje, które prostopadle przecinają się z ulicami biegnącymi do brzegu Morza Egejskiego.
Zwiedzanie
Jednym z symboli i najbardziej rozpoznawalnych zabytków miasta jest usytuowana przy nabrzeżu charakterystyczna cylindryczna Biała Wieża. Budowla ta wzniesiona została w pierwszej połowie XVI wieku na polecenie sułtana Sulejmana Wspaniałego (1494-1566). Niegdyś wieża stanowiła część obwarowań miejskich otaczających Saloniki. W średniowieczu budowla określana była mianem Krwawej Wieży, służyła bowiem nie tylko jako więzienie, ale także za miejsce straceń i egzekucji. Obecnie w jej wnętrzu funkcjonuje niewielkie muzeum sztuki wczesnochrześcijańskiej, w którym obejrzeć można m.in. wspaniałe bizantyjskie mozaiki, ikony oraz biżuterię. Kolejnym ważnym zabytkiem miasta jest prawosławna bazylika św. Dymitra. Świątynia ta wzniesiona została w V stuleciu n.e. z inicjatywy eparchy Leoncjusza miejscu pochówku męczennika Dymitra z Tesaloniki. Po zajęciu Salonik przez Turków bazylika została przekształcona w meczet, a nagrobek św. Dymitra został z niej usunięty. Pierwotną funkcję świątyni przywrócono dopiero w 1912 roku, kiedy to miasto zostało przyłączone do Grecji. W jej wnętrzu warto zwrócić uwagę na pochodzące z VII wieku mozaiki przedstawiające Wniebowzięcie Chrystusa. Pozostałe ważne zabytki i atrakcje miasta to m.in. pochodzący z VIII wieku kościół Agía Sofía (wzorowany na sławnym konstantynopolskim imienniku), Muzeum Archeologiczne, Łuk i Mauzoleum Galeriusza, zbudowany pod koniec XIII wieku według reguł "szkoły macedońskiej" kościół Agia Ekaterini, okazały konny posąg Aleksandra Macedońskiego oraz pochodząca z czasów rzymskich Rotunda św Jerzego. Aby obejrzeć panoramę Salonik z góry należy wybrać się na znajdującą się na Górnym Mieście Wieżę Łańcuchową, z której rozpościera się przepiękna panorama całego miasta oraz okolic.
Ciekawostki
- W 1908 roku w Salonikach założono reformatorski ruch mlodoturecki, tutaj też urodził się Mustafa Kemal Pasza - Atatürk - pierwszy prezydent Turcji;
- Patronem miasta jest Dymitr z Tesaloniki, męczennik, święty Kościoła katolickiego, prawosławnego, ormiańskiego i koptyjskiego.
