Zamek Tropsztyn

Wytrzyszczka to niewielka miejscowość w południowej Polsce, położona nad brzegiem Dunajca. Jednym z ciekawszych zabytków jest tu usytuowany na malowniczym stromym wzgórzu (429 metrów n.p.m.) stanowiącym obecnie cypel jeziora Czchnowskiego średniowieczny zamek Troposzyn. Jego początki sięgają przełomu XIII i XIV wieku, kiedy to wzniesiona została tu pierwsza drewniana warownia. Jej fundatorami byli członkowie możnej rodziny Ośmiorogów, a jednym z pierwszych mieszkańców Dobrosław Ośmiróg zwany Gierałtem. Głównym zadaniem nowej twierdzy miała być ochrona tzw. Bramy Sądeckiej przez którą ongiś wiódł z Węgier do Polski Dunajcem ważny szlak handlowy. Na przestrzeni wieków zamek wielokrotnie zmieniał swoich właścicieli. W drugiej połowie XVI wieku przejęli go rozbójnicy, którzy napadali i rabowali przepływające Dunajcem statki. Nie spodobało się to sąsiadom z pobliskiego Rożnowa, którzy w końcu napadli i doszczętnie zniszczyli zamek. Warownia pozostawała w stanie ruiny aż do lat siedemdziesiątych XX wieku, kiedy to nowy prywatny właściciel przeprowadził pełną rekonstrukcję zamku i udostępnił go dla zwiedzających. Z zamkiem związanych jest wiele tajemniczych legend i opowieści. Jedna z nich głosi, jakoby w XVIII wieku w podziemnych lochach ukryty został przywieziony z Peru przez Sebastiana Berzewiczy skarb Inków.