Nesebyr to stare zabytkowe miasto we wschodniej Bułgarii, położone na malowniczym skalistym półwyspie otoczonym wodami Morza Czarnego. Założone zostało około VI wieku p.n.e. przez Traków (lud indoeuropejski zamieszkujący wschodnią część Półwyspu Bałkańskiego) i nazwane Mesambria na cześć trackiego króla Menasa. W późniejszym czasie osadę zajęli greccy koloniści, którzy w znacznej mierze przyczynili się do jej rozwoju. W tym czasie miasto otoczone zostało potężnymi murami obronnymi z których część przetrwała do czasów obecnych. Około I wieku p.n.e. Mesambria została najechana i zajęta przez Rzymian. Odbyło się to pokojowo, bowiem mieszkańcy w obawie przez zniszczeniem miasta zdecydowali się przekazać klucze do bram rzymskiemu dowódcy Lucullusowi. Z uwagi na marginalne położenie i odcięcie od szlaków handlowych cesarstwa rozpoczął się okres stagnacji. Trwał on aż do rozpadu cesarstwa na część rzymską i bizantyjką w 395 roku. Wtedy te rozpoczął się okres prosperity, który trwał przez niemal całe średniowiecze. Nesebyr stał się wówczas ważnym punktem strategicznym i dużym ośrodkiem handlowym, o który rywalizowały dwie ówczesne największe bałkańskie potęgi: państwo bułgarskie i cesarstwo bizantyjskie. W swojej burzliwej historii miasto przechodziło wielokrotnie z rąk do rąk, znajdowało się kolejno pod panowaniem greckim, rzymskim, bizantyjskim, tureckim i bułgarskim. Mimo to nie zostało nigdy poważnie zniszczone, dzięki czemu do czasów obecnych zachowało swój pełen uroku średniowieczny charakter.
Zwiedzanie
Najstarsza część Nesebyru znajduje się na wysuniętym w morze skalnym cyplu do którego prowadzi jedynie wąska grobla. Co ciekawe nie udało się ostatecznie ustalić czy jest ona naturalna czy została usypana przez człowieka. W środkowej części grobli znajduje się charakterystyczny drewniany wiatrak, który obecnie stanowi jeden z symboli miasta. Wzniesiono go w okresie bułgarskiego odrodzenia narodowego, czyli przełomie XVIII i XIX wieku. Niegdyś na terenie Nesebyru znajdowało się pięć takich budowli, ale do czasów obecnych zachowały się jedynie dwa. Przechodząc groblę mijamy kolejny zabytek jakim jest okazały pomnik św. Mikołaja, patrona rybaków i żeglarzy. Przeważająca część zabudowy starego miasta pochodzi z XI-XIV wieku. Zachowało się tu wiele bogato zdobionych cerkwi bizantyjskich. W sumie, w lepszym lub gorszym stanie jest ich tu aż aż 40. Na uwagę zasługują także wąskie malownicze brukowane uliczki, Muzeum Archeologiczne z bogatą kolekcją starożytnych artefaktów czy drewniane domy mieszczańskie. Te ostatnie najczęściej mają charakterystyczne kamienne partery i nadwieszane drewniane piętra z zewnętrznymi klatkami schodowymi. W Nesebyrze zachowało się także część otaczających niegdyś miasto wczesnobizantyjskich murów obronnych z bramą wejściową. W 1956 roku zabytkowe miasto Nesebyr zostało uznane za rezerwat architektoniczny i archeologiczny, a w 1983 roku zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Cerkiew Chrystusa Pantokratora
Średniowieczna cerkiew pod wezwaniem Chrystusa Pantokratora to jedna z najpiękniejszych i najlepiej zachowanych świątyń w Nesebyrze. Wzniesiona została na przełomie XIII i XIV i po dziś dzień zachwyca zdobieniami na zewnętrznych ścianach. Można na nich dostrzec charakterystyczne dla Nesebyru elementy zielonej ceramiki, elementy dekoracyjne z jasnego kamienia i rudych cegieł czy swastyki symbolizujące słońce.
Ciekawostki
- Nesebyr jest jednym z najstarszych miast Europy, którego początki sięgają VI wieku p.n.e.
