Braszów (Braşov) to zabytkowe miasto w środkowej Rumunii, położone na skraju Kotliny Braszowskiej u podnóża Karpat. Jego historia sięga czasów wczesnego średniowiecza, kiedy to znajdowała się tu niewielka osada wołoska. W XIII wieku rozrosła się ona w jeden z ważniejszych ośrodków handlowych regionie. Pierwsze udokumentowane historyczne wzmianki o Braszowie pochodzą dopiero dokumentów datowanych na 1251 rok. Wtedy to po raz pierwszy pojawia się jego obecna nazwa - Barasu. W tym samym czasie na okoliczne ziemie przybyli sprowadzeni przez królów węgierskich Sasi a także członkowie zakonu krzyżackiego, którzy nadali miastu niemiecką nazwę Kronstadt. Pod koniec XIV wieku zagrożenie ze strony imperium osmańskiego spowodowało, że ówczesny król węgierski Zygmunt Luksemburski (1368-1437) polecił otoczyć miasto potężnym systemem murów obronnych. Wewnątrz nich mieszkać mogli jedynie Sasi Siedmiogrodzcy. Rumuni zmuszeni byli zamieszkać w dzielnicy Schei znajdującej się poza murami miejskimi. Dzięki rozwojowi handlu oraz mądrym rządom miejskich rajców Braszów bardzo szybko stał się jednym z bogatszych i najpotężniejszych ośrodków miejskich w tej części Europy. W XVI wieku miasto stało się centralnym ośrodkiem kultury i narodowości rumuńskiej (wołoskiej). Wtedy to działał tu wybitny siedmiogrodzki humanista, teolog i kartograf - Johannes Honterus (1498-1549). W 1688 roku Braszów dostał się pod panowanie austriackie a dwa stulecia później miasto zostało podbite i zajęte przez wojska Józefa Bema (1794-1850). Wtedy też Braszów został wcielony na przeszło pół wieku do Węgier. W czasie rewolucji w 1848 roku w mieście spotykali się rewolucyjni działacze z Mołdawii i Muntenii (część Wołoszczyzny). W XIX wieku miasto przezywało swój kolejny rozkwit, który spowolniony został strajkami a później czasami komunistycznymi. W czasie krwawej rewolucji w 1989 roku miasto było jednym z głównych ośrodków oporu przeciwko reżimu Nicolae Ceaușescu. Obecnie Braszów to jedno z ważniejszych i bogatych w zabytki historycznych miast Rumunii. Każdego roku przyciąga ono rzesze turystów z całej Europy.
Zwiedzanie
W Braszowie zachowało się w niemal nietkniętym stanie pełne imponujących zabytków stare miasto. Jego serce stanowi wytyczony w średniowieczu rozległy Plac Komunalny (Piața Sfatului), który niegdyś stanowił miejsce cotygodniowych jarmarków. W centralnym punkcie placu znajduje się okazały budynek ratusza miejskiego (Casa Sfatului) w którym dawniej odbywały się zgromadzenia Rady Miejskiej. W obrębie placu jak i na sąsiadujących uliczkach spotkać można się wiele budowli reprezentujących różne style architektoniczne. Oprócz tego niezliczona ilość restauracji, pubów i kameralnych kawiarni powoduje, że chce się stąd wyjeżdżać. Warto także zajrzeć się do znajdującej się poza murami miejskimi dzielnicy Șchei. Niegdyś mieszkała tu ludność bułgarska a potem rumuńska (w obrębie murów miejskich mogli mieszkać jedynie Sasi). Odwiedzając Braszów koniecznie trzeba się wybrać na okoliczne wzgórze Tampa (955 metrów n.p.m.) z którego rozpościera się przepiękna panorama całego miasta. Na szczyt można wjechać kolejką linową. W 1993 roku zabytkowe, średniowieczne stare miasto w Braszowie, zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Czarny Kościół
Monumentalny Czarny Kościół (Biserica Neagră) znajduje się w centrum miasta przy ulicy Curtea Honterus Johannes f.n. i stanowi jeden z najcenniejszych zabytków Braszowa. Wzniesiony został w drugiej połowie XIV wieku przez Sasów siedmiogrodzkich w stylu późnogotyckim. Świątynia wybudowana została w miejscu starszego romańskiego kościoła lub kaplicy zniszczonej przez Tatarów. Początkowo była to katolicka świątynia pod wezwaniem św. Marii. W XVI wieku kościół przejęli ewangelicy, przekształcając go w jeden najważniejszych w Siedmiogrodzie ośrodków reformacji. W 1542 roku prowadził tu msze jeden z pierwszych kaznodziei protestanckich Johannes Honterus (1498-1549). Dziś jego pomnik stoi przy zachodniej ścianie świątyni. W 1689 roku miasto nawiedził wielki pożar w czasie którego ogień zajął także kościół. Spowodowało, iż jego elewacja nosi czarną opaleniznę, od której świątynia wzięła swoją obecną nazwę. Czarny Kościół w Braszowie uchodzi za największą sakralną budowlę w Rumunii.
Pozostałe Zabytki Braszowa
- Ratusz (Casa Sfatului) - znajduje się w samym sercu starego miasta na Placu Komunalnym (Piața Sfatului) i stanowi jeden z symboli Braszowa. Budynek wzniesiony został w pierwszej połowie XV wieku w stylu późnogotyckim. Obecnie w jego wnętrzach mieści się Muzeum Historyczne.
- Cerkiew św. Mikołaja (Biserica Sf. Nicolae) - znajduje się w dzielnicy Schei przy ulicy Piața Unirii (Plac Zjednoczenia lub Plac Unii) i zbudowana została w drugiej połowie XIII wieku. W kolejnych wiekach świątynia była kilkukrotnie rozbudowywana a swój obecny kształt uzyskała w czasie ostatniej większej przebudowy jaka przeprowadzona została w połowie XVIII stulecia
- Brama Katarzyny (Poarta Ecaterina) - wybudowana została w XVI wieku jako cześć miejskich umocnień. Jej charakterystycznym elementem są symbolizujące autonomie rady miejskiej cztery narożne wieżyczki.
- Brama Șchei (Poarta Șchei) - wybudowana w 1827 roku brama triumfalna prowadząca do rumuńskiej dzielnicy Șchei
- Kościół św. Bartłomieja (Biserica Sfântul Bartolomeu) - jest to jedna z najstarszych budowli w mieście, której historia sięga pierwszej połowy XIII wieku. Pierwotnie była to rzymskokatolicka świątynia, która w casie reformacji przekształcona została w kościół ewangelicko-luterański.
- Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny - zbudowany w latach 1895-1896 prawosławny kościół stanowiący wierną kopię wiedeńskiego kościoła Greckiego.
- Dom Hirschera (Casa Hirscher) - wzniesiony został w latach 1541-1547 i początkowo pełnił rolę domu targowego. Obecnie w jego murach mieści się słynna restauracja Cerbul Carpatin oraz galeria handlowa.
- Twierdza Braszów (Cetățuia Brașovului) - usytuowana na wzgórzu (Dealul Cetăţii) i górująca nad miastem cytadela wzniesiona została w XVI wieku. Dziś znajduje się tu restauracja a z murów twierdzy rozpościera się przepiękna panorama Braszowa.
- Mury miejskie - są to otaczające najstarsza cześć miasta pozostałości średniowiecznych fortyfikacji miejskich licznymi basztami i bramami.
Muzea w Braszowie
- Okręgowe Muzeum Historyczne (Muzeul Județean de Istorie) - placówka mieście się w budynku ratusza miejskiego i prezentuje liczne ekspozycje i znaleziska związane z historią kraju. Do najciekawszych eksponatów należą m.in. liczne artefakty znalezione na zamku w Râșnovie czy pochodzący z 1521 roku najstarszy zachowany dokument spisany w języku rumuńskim.
- Muzeum Etnograficzne (Muzeul de Etnografie) - znajduje się przy ulicy B-dul Eroilor 21A i urządzone zostało na wzór średniowiecznego targowiska.
- Muzeum Sztuki (Muzeul de Artă din Brașov) - mieści się w neobarokowym budynku przy ulicy Bulevardul Eroilor 21 i prezentuje narodową galerię malarstwa oraz rzeźby.
- Muzeum Szkoły Rumuńskiej (Prima școală românească) - znajduje się w dzielnicy Schei przy ulicy Piața Unirii 2 na terenie Cerkiwi św. Mikołaja.
Ciekawostki
- W Braszowie urodził się słynny saskosiedmiogrodzki humanista, teolog i kartograf Johannes Honterus (1498-1549);
- W Braszowie w dzielnicy Schei znajduje się jedna z najwęższych ulic (Strada Sforii) w Rumunii;
- W swojej historii Braszów był siedmiokrotnie nawiedzany przez trzęsienie ziemi i czterokrotnie niszczony przez pożar (ostatni raz w 1718 roku);
- W latach 1950-1960 Braszów przemianowany został (podobnie jak w Polsce Katowice) na Miasto Stalina (Orașul Stalin).
