Architektura bizantyjska zaczęła się rozwijać około V wieku n.e. na terenie Cesarstwa Bizantyjskiego oraz regionów pozostających pod jego wpływem. Ambicje i osiągnięcia budowniczych bizantyjskich dorównywały ambicjom ich rzymskich poprzedników. Architektura bizantyjska stanowiła sztukę Kościoła Prawosławnego, dlatego też związana była głównie z budowlami sakralnymi. Na samym początku budowle bazowały na formie starochrześcijańskiej bazyliki: prostokątnej hali, w której prowadzono handel i sprawowano sądy. Innym także powszechnie stosowanym w Bizancjum planem kościoła był krzyż grecki o równych ramionach. Miał on oczywistą chrześcijańską symbolikę, ale dawał też idealną podstawę do wznoszenia imponujących kopuł. W okresie panowania Justyniana I (483-565) ukształtował się typ kopuły zwanej kopułą bizantyńską. Charakteryzował się zmianami wprowadzonymi do sposobu podparcia konstrukcji. Pierścień wsparty na masywnych ścianach zastąpiony został czterema pendentywami przenoszącymi obciążenia z czaszy kopuły na cztery filary ustawione w narożach kwadratu. Odciążenie ścian pozwoliło na doświetlenie wnętrza budowli szeregiem okien wykonanych w ścianach pomiędzy żagielkami (element narożny w postaci sklepienia o kształcie trójkąta sferycznego). Głównymi cechami architektury bizantyjskiej są skłonność do przepychu i bogactwa dekoracji oraz dominujące we wszelkim zdobnictwie tematy sakralne, a zwłaszcza wizerunki Chrystusa. Bizantyjskie konstrukcje zazwyczaj wydają się z zewnątrz solidne i przysadziste, ale ich wnętrza są lekkie i pełne świata. Elementem dekoracyjnym były pokrywające wszystkie powierzchnie budynku kolorowe mozaiki.
Przykłady budowli bizantyjskich
Jedną z najbardziej znanych budowli reprezentujących styl bizantyjski jest znajdująca się w Stambule (dawny Konstantynopol) wybudowana w pierwszej połowie VI wieku Hagia Sophia (kościół Mądrości Bożej). Jego najważniejszym elementem jest monumentalna centralna kopuła. Swego czasu była to najwyższa rangą świątynia w Cesarstwie Bizantyjskim, która przez wielki stanowiła niedościgniony wzór świątyni doskonałej oraz symbol Kościoła bizantyjskiego. Po zdobyciu Konstantynopola przez Turków w 1453 roku Hagia Sophia została przekształcona na meczet. Wtedy tez dobudowano m.in. minarety. Inne znane budowle reprezentujące styl bizantyjski to m.in. kościół Hagia Eirene w Stambule, bazylika św. Witalisa w Rawennie czy kościół św. Demetriusza w Salonikach.
