Park Narodowy Gauja (Gaujas nacionalais parks) to niezwykle malowniczy rezerwat przyrody na Łotwie, położony w środkowej części kraju na terenie historycznej krainy Liwonii (Vidzeme), pomiędzy miejscowościami Sigulda (na północnym-wschodzie parku) a Kieś (na południowym-zachodzie). Granice parkowych rejonów obejmują dolinę rzeki wraz z dziesiątkami jej dopływów: źródełek, potoków i strumieni. Z Rygi można tu dojechać w ciągu zaledwie godziny. Park założony został w 1973 roku (wcześniej przez wiele lat władze radzieckie nie interesowały się ochroną przyrody) i łączenie obejmuje obszar około 920 km2 (jest to największy park narodowy w krajach bałtyckich). Rezerwat ciągnie się wzdłuż doliny rzeki Gauja. Jest to najdłuższa rzeka Łotwy, której długość wynosi 425 km (z czego w granicach parku przepływa około 93 km). Z uwagi na to, że część terenów parku (około 4%) poddawana jest odnowie oraz prowadzone są badania naukowe to nie są one dostępne dla zwiedzających. Turyści mogą chodzić po wytyczonych szlakach (jest tu ich w sumie około 100km), a także pływać kajakiem po rzece. Blisko połowę całego rezerwatu zajmują lasy. Rosną tu głównie sosny i świerki, a także lipy, jesiony i dęby, które stanowią doskonałe siedlisko dla wielu gatunków zwierząt. W sumie żyje ty około 1000 gatunków roślin, 149 gatunków ptaków i 50 gatunków ssaków, które przebywają na terenie parku stale lub czasowo. Do najczęściej spotykanych zwierząt nalezą wydry, sarny, łosie, jelenie, bobry i dziki. Spotkać można tu także rzadko występującego czarnego bociana. Latem rozkwitają łąki i zielone pastwiska, wokół których są rozmieszczone niewielkie jeziorka i bagna. W okresie zimowym na stokach doliny (osiągających nawet 85 metrów wysokości) funkcjonują liczne wyciągi narciarskie obsługujące trasy narciarskie. Na terenie parku znajduje się także jedyny na Łotwie tor saneczkowo-bobslejowy.
Dziedzictwo kulturowe
Na terenie parku znajduje się kilkaset zabytkowych budowli i pomników kultury. Spotkać można tu ruiny średniowiecznych twierdz, wzgórza zamkowe, kościoły, stare młyny oraz okazałe dwory i rezydencje magnackie. Jednym z największych miast rezerwatu jest położona na jego północnym-wschodzie nad brzegiem rzeki Sigulda. Na terenie miasteczka spotkać można wiele drewnianych domków, a także niezliczoną ilość terenów zielonych. Na jednym ze wzgórz zwiedzić można XIX wieczny pałacyk oraz znajdujące się w jego sąsiedztwie rozległe pozostałości średniowiecznego zamku. Na jego wierzy znajduje się taras widokowy z którego rozpościera się przepiękna panorama miasta. Najnowszą atrakcją Siguldy jest, kolejka linowa, której trasa prowadzi na wysokości 40 metrów w poprzek doliny rzeki Gauji. Innym dużym miastem na terenie parku jest znajdujący się na jego południowo-zachodzie Kieś (Cesis). Jego główne atrakcje turystyczne to otoczony malowniczymi ogrodami średniowieczny zamek (obecnie siedziba muzeum historycznego) oraz monumentalny (jeden z największych na Łotwie) gotycki kościół św. Jana.
Lista najciekawszych zabytków i atrakcji
- Zamek biskupa ryskiego Alberta w Siguldzie;
- Zamek Turiada;
- Ruiny zamku i klasycystyczny pałac w Krimuldzie;
- Zamek i kościół św. Jana w Kieś (Cēsis);
- Twierdza i Muzeum Archeologiczne nad jeziorem Āraiši;
- Jaskinia Gutmana;
- Vienkoču parks.