Istria

Istria (chor. Istra) to niezwykle malowniczy półwysep (w kształcie serca) w północno-zachodniej Chorwacji, położony w północnej części Morza Adriatyckiego. Zdecydowana jego większość należy do Chorwacji, a tylko niewielka północna część do Słowenii. Z uwagi na budowę i kolor Istrię dzieli się na trzy części: Białą, Szarą i Czerwoną. W pierwszej z nich dominują białe skały wapienne, w drugiej szare skały fliszu, a w trzeciej dominującym elementem krajobrazu jest zawierająca wiele związków żelaza czerwona gleba. Chorwackie wybrzeże Istrii ma (nie licząc wysp) przeszło 445 km długości. Większość kurortów oraz zabytkowych miasteczek znajduje się na zachodnim brzegu półwyspu. Praktycznie wzdłuż całego wybrzeża ciągną się tu liczne kempingi, hotele i osiedla turystyczne. Jednym z największych miast i zarazem turystyczną stolicą Istrii jest położona na południowym krańcu półwyspu Pula. Jest to jedno z najstarszych miast półwyspu o czym przypominają liczne zabytki pochodzące jeszcze z czasów rzymskich. Obecnie miasto zamieszkuje przeszło 60 tysięcy osób. Jest tu także lotnisko, które posiada stałe połączenia z Dubrownikiem, Zagrzebiem, Londynem czy Amsterdamem. Innym popularnym kurortem Istrii jest położone w samym środku zachodniego wybrzeża zabytkowe miasteczko Rovinj. Najcenniejszym zabytkiem jest tu górująca nad dachami barokowych i renesansowych domów okazała katedra św. Eufemii (Crkva sv. Eufemije).

Historia

Początki osadnictwa na Istrii sięgają zamierzchłych czasów starożytnych. Wtedy to tereny półwyspu zamieszkiwane były przez plemiona iliryjskie. W II wieku p.n.e. Istria została podbita i zajęta przez Rzymian, a po upadku Cesarstwa dostała się pod panowanie Bizancjum. Pierwsi Słowianie pojawili się na półwyspie na przełomie VII i VIII wieku. Wtedy też Istria dostała się pod panowanie królestwa Franków. W okresie średniowiecza o dominację na półwyspie walczyły ze sobą patriarchowie Akwilei, Wenecjanie i Habsburgowie. Ostatecznie w XV wieku Istria została podzielona pomiędzy Austrię i Wenecję. Po klęsce państw centralnych i rozpadzie Austro-Węgier półwysep w całości został wcielony w granice Włoch. Sytuacja ta trwała aż do końca II wojny światowej w wyniku której Istria (oprócz Triestu) przyznana została Jugosławii. Wkrótce potem przeprowadzone zostało masowa przesiedlenie miejscowej ludności do Włoch. Na ich miejsce zaś na sprowadzeni zostali migranci z innych krajów Jugosławii.

Turystyka

Obecnie Istria stanowi najczęściej odwiedzany region w Chorwacji. Według statystyk to właśnie tutaj przyjeżdża przeszło jedna trzecia zagranicznych turystów. Tym co przyciąga tu ludzi z całej Europy są liczne zabytkowe miasteczka, malownicze plaże, doskonały śródziemnomorski klimat, sprzyjające warunki do uprawiania sportów wodnych oraz krystaliczne czysta i ciepła woda. Latem temperatura morza wynosi około 23°C, a słońce świeci nieprzerwanie przez 10 godzin w ciągu dnia. Na wybrzeżu Istrii działa 15 marin, łącznie dysponujących blisko trzema i pół tysiąca miejscami do cumowania. Większość z nich zapewnia dystrybucję paliwa oraz pełny serwis i pozostają czynne przez cały rok. W północno-zachodniej części półwyspu znajduje się kilka oznakowanych szlaków rowerowych. Dwa z nich przebiegają przez Umag i Savudriję. Mieszkańcy Istrii znani są ze swojej niezwykłej uprzejmości i gościnności. Nie powinno więc nikogo dziwić jeśli np. w samym środku półwyspu (z dala od popularnych kurortów) zaprosi ktoś turystę do swojego domu na kieliszek domowego wina czy poczęstuje serem. To właśnie gościnna sprawia, że ludzie tak często decydują się po raz kolejny odwiedzić Istrię. Mniej popularne wnętrze Istrii reklamowane jest ostatnio jako "Nowa Toskania". Trzeba przyznać, że rzeczywiście między oba regionami dostrzec można pewne podobieństwa. Zarówno tu jak i tam nieodłącznym elementem krajobrazu są malownicze łagodne wzgórza, urocze miasteczka na szczytach wzniesień, a w miejscowych winnicach wytwarzane są wyśmienite wina. Jednym z największych miejscowych przysmaków są trufle (rodzaj grzybów rosnący pod ziemią należący do rodziny truflowatych). Najlepiej smakują w daniach z makaronem, z mięsem lub filetami rybnymi, ale także w zwykłej jajecznicy. Innym wartym uwagi rarytasem jest istryjska zupa, która przyrządzana jest z czerwonego grzanego wina z dodatkiem oliwy z oliwek, cukru i soli. Serwuje się ją zawsze z zapieczonym chlebem.

Ciekawostki

• Muggia to wysunięte najdalej na północ miasto Istrii. Stanowi ono część prowincji Triest i jest jedynym włoskim miastem leżącym na półwyspie;
• Na Istrii znajduje się najmniejsze miasto świata. Jest nim liczące zaledwie 20 mieszkańców Hum;
• W latach 1904-1905 na Istrii przebywał słynny irlandzki pisarz James Joyce (1882-1941). W czasie pobytu dawał lekcje języka angielskiego oficerom austro-węgierskiej marynarki.