Alzacja (Alsace) to niewielka prowincja w północno-wschodniej Francji, położona pomiędzy rzeką Ren, a pasmem górskim Wogezów w bezpośrednim sąsiedztwie niemieckiej granicy. Jest to jeden z najmniejszych regionów kraju (ma zaledwie 190 km długości i 50 km szerokości), który podzielony jest na dwa departamenty: położony na północy Dolny Ren (Bas-Rhin), oraz na południu Górny Ren (Haut-Rhin). Część mieszkańców Alzacji nie jest w stanie jednoznacznie określić swojej narodowości. Związane jest to z tym, że ich mała ojczyzna kilkukrotnie zmieniała swoja przynależność pomiędzy Francją i Niemcami co spowodowało, że stanowi dziś kulturową mieszankę obu krajów. Pierwotnie Alzacja wchodziła w skład państwa Alemanów zarządzanego przez Karola Wielkiego (747-814), a do Francji po raz pierwszy przyłączono ją po wojnie trzydziestoletniej w 1648 roku. Po klęsce Francuzów w wojnie z francusko-pruskiej w 1871 roku Alzacja wraz z częścią Lotaryngii zostały przyłączone do Prus, by powrócić ponownie w granice Francji po I wojnie światowej. Głównym ośrodkiem gospodarczym oraz stolicą Alzacji jest położony nad brzegiem Renu zabytkowy Strasburg. Pełni on także rolę drugiej (po Brukseli) stolicy Unii Europejskiej, gdzie swoje siedziby mają takie instytucje jak m.in. Rada Europy, Europejski Trybunał Praw Człowieka czy Parlament Europejski. Jednym z najcenniejszych zabytków miasta jest monumentalna (142 metrowa) gotycka katedra Notre-Dame. Większość budynków i domostw jakie znajdują się w alzackich miasteczkach zbudowanych jest z tzw. muru pruskiego (budowa szachulcowa). Najpiękniejszym przykładem tej formy zabudowy są miasteczka Hunspach i Andlau, gdzie praktycznie wszystkie budynki są w czarno-białą kratę. Z uwagi na przygraniczne położenie na terenie Alzacji znajduje się tu wiele średniowiecznych zamków. Przeważająca większość z nich jest dziś w stanie trwałej ruiny i tylko kilka zostało w pełni odrestaurowanych. Jednym z najokazalszych i najczęściej odwiedzanych jest usytuowany na malowniczym skalnym wzgórzu (757 metrów n.p.m.), około 12 km w kierunku zachodnim od centrum miasta Sélestat imponujący Zamek Haut-Konigsbourg. Pierwotna warownia wzniesiona została tu już w XII wieku, a swój obecnych kształt uzyskała na początku XIX wieku, kiedy to ówczesny niemiecki cesarz i król Prus - Wilhelm II Hohenzollern (1859-1941) zlecił jej odbudowę.
Święta Otylia z Hohenburga
O katolickiej tradycji Alzacji świadczy obecność wielu świątyń oraz niezwykle rozpowszechniony kult św. Otylii, która na początku VIII wieku została pierwszą przeoryszą benedyktyńskiego klasztoru w Hohenburgu (późniejszy niemiecki Odilienberg fr. Mont Sainte-Odile). Według zapisków historycznych pochodzących z X wieku Otylia urodziła się niewidoma i dlatego jej ojciec Adalryk, aby uniknąć hańby, rozkazał ją zabić. Matka Betswinda uratowała ją i przekazała na dalsze wychowanie do klasztoru Baume-les-Dames. Według legendy Otylia odzyskała wzrok w czasie chrztu jaki udzielił jej biskupa św. Erhard. Jej niezwykła popularność świętej zaczęła się już XI wieku, a dziś Otylia jest patronką Alzacji. Dziś do sanktuarium na Górze św. Odylii przybywają pielgrzymki z całej Europy. Główne uroczystości ku czci świętej odbywają się 14 grudnia.
Alzacki Szlak Winny
Słynny Alzacki Szlak Winny (La Route des vins d'Alsace) ma blisko 180 km długości i ciągnie się przez niezliczoną ilość położonych blisko siebie malowniczych winnych wiosek. Jego początek znajduje się w położonym w pobliżu Strasburga miasteczku Molsheim, a kończy się w usytuowanym nad rzeką Thur (dopływ Renu) mieście Thann. Położenie Alzacji pomiędzy pasmem Wogezów i niemieckim Schwarzwaldem powoduje, że panuje tu specyficzny mikroklimat z suchym i słonecznym latem sprzyjającym dojrzewaniu winogron. Bardzo często ciepła i słoneczna bywa tu także jesień, co pozwala na późne zbiory dotkniętych szlachetną pleśnią gron, z których wytwarza się naturalnie słodkie wina. Jasne odmiany winorośli zajmują tu ponad dziewięćdziesiąt procent wszystkich upraw. Jednym z najbardziej znanych i cenionych alzackich win jest Riesling. Jest to trunek o jasnej barwie, subtelnym, lecz zdecydowanym bukiecie i delikatnym aromacie. W przeciwieństwie do innych win alzackich, rieslingi zazwyczaj nie są przeznaczone do konsumpcji jako wina młode, mimo to wiele z nich smakuje najlepiej w pierwszych latach dojrzewania. Starzeją się one wyjątkowo dobrze, a dojrzewanie wysokiej jakości dobrych roczników trwa do 20 lat. Począwszy od 1972 roku wszystkie wina alzackie, zgodnie z ustawą, muszą być butelkowane w miejscowości, z której pochodzą (jest to gwarancją ich autentyczności). Centrum przemysłu winiarskiego i zarazem drugim co do wielkości miastem regionu jest Colmar. W okresie świątecznym lub podczas festiwali miasto rozświetlane jest sterowanymi komputerowo tysiącami kolorowych światełek, co nadaje mu niespotykany i wręcz bajkowy charakter. Innymi ważnymi miasteczkami na trasie szlaku winnego są m.in. Riquewihr gdzie znajduje się siedziba powszechnie znanego i szanowanego domu winiarskiego Maison Hugel et Fils oraz Kientzheim z siedzibą bractwa winnego Confrérie St-Etienne oraz niezwykle interesującym muzeum wina.
Ciekawostki
- Jednym z najbardziej znanych symboli Alzacji jest bocian. Gniazda tych ptaków spotkać można tu praktycznie na każdym kroku;
- Historyczna Alzacja obejmowała jeszcze niewielki obszar wokół miasta Belfort, który obecnie tworzy departament Territoire-de-Belfort;
- Jednym z najbardziej znanych dań alzackiej kuchni jest tarte flambée (po alzacku: flammekueche). Jest to alzacki odpowiednik pizzy, przygotowywany z crème fraîche (lekko kwaśna i gęsta śmietana), sera i cebuli, a następnie pieczony w piecu opalanym węglem.