Szkockie symbole - Kilt oraz Dudy
Święta i tradycje

Jednym z najbardziej znanych symboli Szkocji jest charakterystyczna kraciasta spódnica zwana kilt. Słynne "szkockie spódniczki" stanowią jeden z najważniejszych elementów tradycyjnego stroju męskiego, choć obecnie funkcjonuje on również w wersji damskiej. Panie mają jedynie zakaz noszenia sporranu - małej skórzanej torebki zawieszonej na biodrach (służy ona wyłącznie do ochrony genitaliów podczas walk). Najstarsze historyczne wzmianki o kilcie pochodzą z XVI wieku. Wtedy jednak bardziej przypominał on ogromny pled niż obecną spódnicę. Miał aż sześć metrów długości i owijany był kilkukrotnie wokół ciała po czym spinano go pasem. W swojej obecnej postaci kilt pojawił się dopiero w XVIII wieku. Używany jest on dziś w dwóch zasadniczych odmianach: droższej zwanej kiltem ośmiojardowym (nazwa ta określa ilość użytego materiału) oraz tańszej zwanej casual wykonanej przy użyciu dużo mniejszej ilości materiału (od trzech do pięciu jardów). Kilt szyty jest z tzw. tartanu, czyli kraciastej tkaniny wykonanej z owczej wełny. Jej charakterystycznym elementem są krzyżujące się pasy o różnej szerokości i barwie, które mówią o przynależności do konkretnego klanu. Charakterystyczny kraciasty splot spotykana była wielu kulturach już od zamierzchłych czasów starożytnych, jednak w takiej formie przetrwała jedynie na terenie Szkocji. Związane jest to prawdopodobnie z odizolowaniem obszaru Szkocji (Highland) oraz mocnym poczuciem przynależności do klanu. Nieodłącznym elementem kiltu jest brosza z symbolem klanu lub agrafa (kilt pin), która wpinana jest zawsze w jego prawym dolnym rogu. Pełni ona głównie funkcje estetyczne, ale także chroni kilt przed podwiewaniem. Kolejnym elementem tradycyjnego szkockiego stroju jest marynarka - typu "Prince Charlie" do kiltu ośmiojardowego lub typu "Argyll" do kiltu casual. Obecnie na co dzień Szkoci bardzo rzadko noszą się tradycyjne, za to podczas świąt, ślubów czy innych uroczystości strój ten jest obowiązkowy.

Szkocja - Dudy

Innym ważnym szkockim symbolem są dudy, zwane z angielska bagpipe, a po celtycku a' phìob mhòr. Jest to instrument muzyczny dęty drewniany zaliczany do grupy aerofonów stroikowych. Składa się z kilku piszczałek melodycznych i burdonowych (wydających dźwięk stały), wykonanego z owczej skóry zbiornika powietrza oraz rurki służącej do jego nadmuchiwania. Mimo, że dudy znane były już od dawna w Azji czy Europie to wśród Celtów odegrały szczególną rolę. Służyły bowiem do wygrywania melodii tradycyjnych pieśni, lamentów i ballad. Niegdyś dudziarze ci cieszyli się ogromnym szacunkiem i sprawowali swą funkcję dożywotnio i dziedzicznie. Ze względu na moc i barwę dźwięku, dudy nie mają sobie równych wśród instrumentów. Nic więc dziwnego, że od dawna służyły jako instrument sygnałowy w bitwach, zwołując określonymi melodiami oddziały lub klany.

Obecnie w Szkocji wyróżnia się kilka odmian dud, jednak za typ klasyczny uważa się Great Highland Bagpipe. Od 1930 roku muzyków grających na tym instrumencie zrzesza Królewskie Szkockie Towarzystwo Zespołów Dudziarskich. Będąc w Szkocji Bardzo często możemy oglądać (i słuchać) dudziarzy ubranych w tradycyjne szkockie stroje na różnego rodzaju paradach czy świętach państwowych (np. w dzień Świętego Patryka).

Ciekawostki

  • Słowo "kilt" nie pochodzi jakby się mogło wydawać z języka celtyckiego tylko duńskiego (kilte - podkasać). Mimo to sam ubiór wywodzi się od Celtów.