Gorgany

Góry

Gorgany to rozległe pasmo górskie w łańcuchu Zewnętrznych Karpat Wschodnich, położone w południowo-zachodniej części Ukrainy na dawnych rubieżach Rzeczpospolitej. Rozciąga się od Przełęczy Toruńskiej (941 metrów n.p.m.) na północnym zachodzie do Przełęczy Jabłonickiej (Tatarskiej) na południowym wschodzie. Są to jedne z najdzikszych gór Europy o bardzo niewielkiej gęstości zaludnienia (nie ma tu większych osad). Zbocza najwyższych szczytów pokryte są tzw. "gorganem", czyli rozległymi rumowiskami skalnymi pochodzącymi z intensywnego wietrzenia piaskowca. Skały są porośnięte mchem, co z daleka nadaje szczytom charakterystyczny żółtawozielony odcień. Spotkać tu można także niezwykle malownicze trawiaste połoniny (zbiorowiska muraw alpejskich i subalpejskich wykształconych ponad górną granicą lasu). Gorgany są zbudowane z fliszu (naprzemianlegle warstwy skał osadowych morskiego pochodzenia), głównie z piaskowców. Ich charakterystycznym elementem są duże różnice wysokości względnych. Poszczególne grupy górskie oddzielone są od siebie niskimi przełęczami i głębokimi dolinami licznych dopływów Dniestru (Świcy, Łomnicy, Bystrzycy Sołotwińskiej czy Bystrzycy Nadwórniańskiej). Najwyższym szczytem Gorganów jest położona w środkowej części pasma Wielka Sywula (1836 metrów n.p.m.). Na jej stokach widoczne są ślady okopów z I wojny światowej, gdzie przebiegała linia frontu wschodniego. W partii szczytowej Sywuli występują rumowiska skalne (gorgan), kosówka oraz łąki górskie. Z uwagi na rozległość oraz bardzo słabą bazę noclegową (przedwojenna sieć schronisk nie zachowała się) Gorgany nie są łatwymi górami do wędrówek. Łatwo się tu zgubić a wędrowanie utrudnia porastająca większość szczytów wszędobylska kosówka (skarłowaciała sosna). Dogodnym punktem wypadom w Gorgany stanowi położona w samym ich sercu osada Osmołoda. Stąd zaczynają się szlaki Sywulę (1836 metrów n.p.m.), Ihrowiec (1807 metrów n.p.m.), Wysoką (1805 metrów n.p.m.), Grofę (1752 metry n.p.m.) czy Popadię (1740 metrów n.p.m.) Wędrując po Gorganach natknąć się można na wiele słupków dawnej granicy polsko-czechosłowackiej. Ponadto znajduje się tu wiele ruin czy pozostałości przedwojennych polskich schronisk.

Ciekawostki

• Gorgany są czterokrotnie większe obszarowo od sąsiedniej Czarnohory i 20 razy rozleglejsze od polskiej części Tatr.
• Przez Gorgany przebiega Wschodniokarpacki Szlak Turystyczny.