Piryn

Góry

Piryn (Пирин) to pasmo górskie, położone w południowo-zachodniej Bułgarii. Rozciąga się na długości około 40 km (od północnego zachodu do południowego wschodu) a jego szerokość to około 25 km. Góry Piryn wypiętrzone zostały w trzeciorzędzie (starszy okres ery kenozoicznej, od 65 do 1,8 mln lat temu). Zbudowane są głównie z granitów, gnejsów, łupków krystalicznych i marmurów. Piryn to góry stosunkowo wysokie o alpejskim charakterze, których dwa szczyty, Wichren i Kuteło, wznoszą się powyżej 2900 metrów n.p.m. a siedem przekracza 2800 metrów n.p.m. Na północnym krańcu Pirynu znajduje się przełęcz Predeł (1142 metry n.p.m.), która oddziela go od gór Riła (najwyższy masyw górski na Półwyspie Bałkańskim). Na południu zaś, Piryn łączy się z pasmem Sławjanka. Z uwagi na geologię i położenie Piryn dzieli się na trzy części: północną, środkową i południową. Największą i najbardziej okazałą częścią całego pasma jest Piryn Północny. Zajmuje on blisko 75% całej powierzchni pasma. Jest też najchętniej odwiedzanym regionem przez turystów, których przyciągają tu wysokie szczyty, malownicze górskie jeziora oraz schroniska. Najmniejszą częścią całego pasma jest Piryn Środkowy. Zajmuje on zaledwie 7% masywu i rozciąga się od przełęczy Todorowa Polana do przełęczy Popowi Liwadi. Ostatnią częścią jest zajmujący 17% powierzchni całego pasma Piryn Południowy ze szczytami nie przekraczającymi 2000 metrów n.p.m. Najwyższym szczytem pasma jest góra Wichren (2914 metry n.p.m.). Masyw chętnie odwiedzany jest przez miłośników wspinaczek wysokogórskich. Tu taj znajdują się jedne z najtrudniejszych w Bułgarii skalnych szlaków, dorównujących słynnym trasom tatrzańskim, a nawet alpejskim. Groźną sławę ma północna ściana Wichrenu, gdzie straciło życie kilku śmiałków.

Większość pasma objęta została w 1962 roku Parkiem Narodowym Pirynu, który 1983 roku został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Wejście do parku znajduje się na wysokości 950 metrów n.p.m. w pobliżu kurortu Bansko. Piryn charakteryzuje się niezwykle bogatą fauną i florą. Większość pasma jest zalesiona. To właśnie tutaj znajdują się najdorodniejsze lasy iglaste w Bułgarii, w których spotkać można wiele bałkańskich endemitów jak m.in. sosna rumelijska, sosna bośniacka czy jodła bułgarska. Piryn słynie także z obfitości w wodę. Bierze tu swój początek wiele rzek. Duże nachylenie terenu sprawia, że płyną szybko, pokonując liczne uskoki. Na terenie gór znajduje się wiele niezwykle malowniczych przełęczy przez które przebiegają oznakowane szlaki turystyczne.

Ciekawostki

• Nazwa gór pochodzi od Peruna (Перун), najwyższego bóstwa panteonu słowiańskiego, boga grzmotów i piorunów;
• Pad najwyższym szczytem masywu Wichrenem, w Golemija Kazan (Wielki Kocioł) znajduje się niewielki lodowiec o wymiarach 90 na 40 metrów.