Pomniki i posągi przedstawiające bóstwa, postaci historyczne czy bohaterów narodowych, stanowią duże atrakcje turystyczne. Ludzie od zarania dziejów stawiali różne figury, aby upamiętnić lub uhonorować ważne osoby czy wydarzenia. Bardzo często pomniki posiadały monumentalne rozmiary. Mino, że nie wszystkie mają szczególną wartość estetyczną, to z pewnością mówią dużo o czasach w których je wznoszono. Większość z nich posada niezaprzeczalną wartość historyczną i pozostaje pod ścisłą ochroną. Poniżej subiektywna lista 10 najbardziej znanych pomników na świecie jakie stworzyła nasza cywilizacja w minionych wiekach.
10 najbardziej znanych pomników na świecie
1. Statua Wolności w Nowym Jorku
Statua Wolności (Statue of Liberty) to monumentalny posąg na wyspie Liberty Island (obszar metropolitalny Nowego Jorku), położonej u ujścia rzeki Hudson do Oceanu Atlantyckiego. Pomnik ma 46,5 metrów wysokości (a wraz z cokołem 93 metry) i przedstawia postać kobiecą trzymającą w prawej dłoni pochodnię, a w lewej tablicę, na której umieszczona jest data uzyskania niepodległości przez Stany Zjednoczone. Podstawa pomnika stoi na XIX-wiecznym forcie Wood, o narysie gwiaździstym. Statua wzniesiona została w latach 1884-1886 według projektu Frédérica-Auguste'a Bartholdiego, Gustave'a Eiffela (konstrukcja) i Richarda Morrisa Hunta (postument) jako dar narodu francuskiego dla narodu amerykańskiego, upamiętniający przymierze obu narodów w czasie wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Posąg stał się symbolem wolnej i bogatej Ameryki dla wielu emigrantów przybywających do Nowego Jorku. W 1924 roku Statua Wolności została uznana za narodowy pomnik Stanów Zjednoczonych, a w 1984 roku wpisano ją na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
2. Statua Chrystusa Zbawiciela w Rio De Janeiro
Monumentalna Statua Chrystusa Zbawiciela (Cristo Redentor) to jedna z najbardziej znanych i rozpoznawalnych budowli Rio de Janeiro. Pomnik ma 38 metrów wysokości (wraz z cokołem) i znajduje się na szczycie granitowej góry Corcovado (710 metrów n.p.m.). Pomysł wzniesienia monumentu o charakterze narodowym pojawił się w 1921 roku w setną rocznicę ogłoszenia niepodległości Brazylii. Rozważano wówczas kilka projektów, między innymi gigantyczny krzyż czy postać Boga z kulą ziemską w dłoni. Ostatecznie wybrano pomysł Hektora da Silvy przedstawiający statuę Chrystusa z rozpostartymi ramionami obejmującymi miasto. Rzeźbę wykonano we Francji, po czym przewieziono do Rio de Janeiro i ustawiono ma szczycie wzgórza. Uroczyste odsłonięcie pomnika miało miejsce 12 października 1931 roku. Co ciekawe uroczystość ta byłą jeszcze dwukrotnie powtórzona. Za drugim razem gdy zainstalowano nowe oświetlenie, a za trzecim z okazji 50. rocznicy budowy uświetnił ją sam papież Jan Paweł II. W podstawie monumentu znajduje się niewielka kaplica. Spod pomnika rozpościera się wspaniały widok na okoliczne wzgórza, w tym na Głowę Cukru (Pao de Açúcar), plaże Copacabanę i Ipanemę oraz miasto. W 2007 roku Statua Chrystusa Zbawiciela została ogłoszona jednym z nowych siedmiu cudów świata.
3. Matka Ojczyzna Wzywa!
Matka Ojczyzna Wzywa! to monumentalny pomnik w Rosji, położony w Wołgogradzie (dawniej Stalingrad) na wzniesieniu zwanym Kurhan Mamaja (najwyższe miejsce na terenie Stalingradu). W czasie II wojny światowej wzgórze było ważnym punktem strategicznym o które Armia Czerwona stoczyła wiele krwawych bitew z Wehrmachtem. Po zakończeniu bitew we wnętrzu kopca złożono ciała ponad 34 tysięcy poległych w jego okolicach radzieckich żołnierzy a po wojnie w latach 1959-1967 wzniesiono tu monumentalny pomnik Matka Ojczyzna Wzywa!. Przedstawia on zwróconą symbolicznie ku zachodowi kobietę z uniesionym ku niebu mieczem co ma nawiązywać do antycznych wyobrażeń bogini Nike. Matka Ojczyzna otrzymała twarz Walentiny Izotowej, mieszkanki Stalingradu, która pozowała rzeźbiarzom kierowanych przez Jewgienija Wuczeticza. Monument ma 85 metrów wysokości i w chwili odsłonięcia był najwyższym pomnikiem na świecie. Na kurhan prowadzą schody składające się z 200 stopni - tyle samo dni trwała bitwa stalingradzka. Wzdłuż nich rozlokowano 35 granitowych nagrobków, pod którymi spoczywają obrońcy miasta odznaczeni tytułem Bohatera Związku Radzieckiego.
4. Statua Jedności w Indiach
Statua Jedności to monumentalny pomnik W Indiach, położony na wyspie Sadhu, nad rzeką Narbada, w stanie Gudźarat. Wzniesiony został w latach 2013-2018 i w odróżnieniu od większości największych posągów świata, nie przedstawia postaci religijnej, mitycznej ani symbolicznej. Monument przedstawia Vallabhbhaia Patela (1875-1950), wicepremiera Indii i jednego z liderów hinduskiego ruchu niepodległościowego. Jego największym osiągnięciem było stworzenie trwałego systemu administracyjnego oraz likwidacja podlegających Wielkiej Brytanii indyjskich państw książęcych. Statua (wraz z posągiem) ma 182 metry wysokości i jest największym posągiem na świecie. Konstrukcja zaprojektowana została tak, by oparła się wichurom nieprzekraczającym 180 km na godzinę oraz wstrząsom sejsmicznym o magnitudzie wynoszącej 6,5.
5. Wielki Budda z Lushan
Wielki Budda z Lushan to monumentalny posąg Buddy Wajroczana (buddy stanowiącego ucieleśnienie Dharmakai) w Chinach, usytuowany w prowincji Henan na terenie regionu Lushan. Pomnik wybudowano w latach 2001-2002 w ramach protestu przeciw zniszczenia przez Talibów Posągów Buddy w Bamianie a tym samym zbezczeszczenia historycznego dziedzictwa Afganistanu. Pomnik usytuowany został na 25-metrowym budynku pełniącym rolę cokołu oraz 20 metrowym tronie w kształcie kwiatu lotosu. W momiencie odsłoniecia całość osiągnęła wysokość 153 metrów jednak w 2008 roku szczyt wzgórza, na którym znajduje się pomnik przekształcono w kolejne dwa cokoły co zwiększyło wysokość całego założenia do 208 metrów.
6. Dawid
Dawid to rzeźba wybitnego włoskiego rzeźbiarza Michała Anioła (1475-1564), która obecnie znajduje się w Galerii Akademii (Galleria dell'Accademia) we Florencji. Posąg wyrzeźbiony został w latach w latach 1501-1504 i stanął obok wejścia do Starego Pałacu (Palazzo Vecchio) we Florencji, symbolizując wolność zdobytą przez mieszkańców miasta i gotowość do jej obrony (dziś w tym miejscu znajduje się jego kopia). Rzeźba ma przeszło 5 metrów wysokości wykonana z niezwykłą dbałością o szczegóły. Przedstawienie Michała Anioła w znacznym stopniu różni się od wcześniejszych dzieł renesansu florenckiego tym, że przedstawia Dawida przed walką z olbrzymem.
7. Wielki Sfinks z Gizy
Wielki Sfinks to monolityczny posąg mitycznego sfinksa, który znajduje się w Egipcie na terenie kompleksu piramid w Gizie pod Kairem. Posąg wykonany został prawdopodobnie około 2550 roku p.n.e., z inicjatywy ówczesnego władcy starożytnego Egiptu Chefrena. Rzeźba wykuta została w skale (wapiennym ostańcu), pozostałej po wykuciu bloków użytych do rdzenia konstrukcji piramidy Cheopsa. Nadano jej kształt leżącego lwa o głowie przedstawiającej prawdopodobnie wizerunek faraona Chefrena. Posąg ma około 735 metrów długości i 20 metrów wysokości. W 1979 roku Wielki Sfinks wraz z kompleksem starożytnych piramid w Gizie został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
8. Pomnik Odkrywców w Lizbonie
Pomnik Odkrywców (Padrao dos Descobrimentos) to imponujący monument znajdujący się w lizbońskiej dzielnicy Belém. Wybudowano go w prowizorycznej formie w 1940 roku (na portugalską wystawę światową) a uroczyste odsłonięcie obecnej konstrukcji miało miejsce w 1960 roku. Monument ma 50 metry wysokości i kształt karaweli na której znajdują się ważne postacie z okresu wielkich odkryć geograficznych. Są to m.in. Henryk Żeglarz, Vasco da Gama, Ferdynand Magellan, Diogo Cao, Nuno Gonçalves, Luís de Camoes, Bartolomeu Dias czy Afonso de Albuquerque. Na szczycie pomnika znajduje się taras widokowy z którego rozpościera się malowniczy widok na miasto. W sąsiedztwie monumentu ułożono marmurową tablicę przedstawiająca mapę i trasy podróży portugalskich odkrywców.
9. Wielki Budda z Leshan
Wielki Budda z Leshan to posąg Buddy w Chinach, usytuowany w prowincji Syczuan w pobliżu miasta Leshan. Jego budowa rozpoczęta została w 713 roku staraniem buddyjskiego mnicha Haitonga. Posąg zaprojektowano tak, aby stał na zboczu i zwrócony był twarzą do zlewiska rzek Dadu He i Min Jiang. Dawniej znajdowało się w tym miejscu naturalne podwodne zapadlisko, wywołujące nieprzychylne rybakom prądy rzeczne. W zamyśle Haitonga posąg miał ochraniać łodzie rybackie przed zatonięciem. W istocie odłamki skalne, odłupywane w trakcie trwającej 90 lat budowy, zasypały zapadlisko, skutkiem czego nurt rzeki stał się spokojniejszy. Monument ma 71 metrów wysokości, co czyni go jednym z największych posągów Buddy na świecie. W 1996 roku Wielki Budda z Leshan wraz z pobliską górą Emei został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
10. Góra Rushmore
Góra Rushmore (Mount Rushmore) to szczyt w Stanach Zjednoczonych, położony w paśmie górskim Black Hills w hrabstwie Pennington na zachodzie stanu Dakota Południowa. W latach 1927-1941 wykuto w niej pomnik na który składają się cztery głowy prezydentów USA. Są to kolejno (od lewej) George Washington, Thomas Jefferson, Theodore Roosevelt oraz Abraham Lincoln. Pomnik wykuwany był głownie przez amerykańskiego rzeźbiarza Gutzona Borgluma (1867-1941). Każde z popiersi ma wysokość około 18 metrów. Przez lata monument wywołał protesty w związku z lokalizacją na ziemiach tubylczych, w szczególności Dakotowie, postrzegali go jako bezczeszczenie ich miejsc świętych. Około 15 kilometrów od Mount Rushmore znajduje się Pomnik Szalonego Konia, który poświęcony jest wodzowi Dakotów Oglala Szalonemu Koniowi (Tashunka Witko) i Indianom.
