Pustynia Atakama

Regionalne atrakcje

Atakama (Desierto de Atacama) to rozległa pustynia w Chile, położona w północnej części kraju, między Kordylierą Nadbrzeżną a Kordylierą Zachodnią. Jest to jeden z najsuchszych regionów na świecie gdzie roczna suma opadów nie przekracza 100 mm. Związane jest to z położeniem w strefie zwrotnikowej oraz wpływem zimnego Prądu Peruwiańskiego (zwanego także prądem Humboldta), który powoduje wysuszanie i ochładzanie klimatu wybrzeża przyczyniając się także do jego pustynnienia. Zimny prąd morski ochładza wilgotne masy powietrza, które docierając nad nagrzany ląd tworzą mgłę. Jest ona zatrzymywana nad pustynią przez Andy i stanowi jedyny czynnik dostarczający wilgoć. Atakama jest pustynią piaszczystą i kamienistą. Jej długość waha się od 1000 do 1100 km, a szerokość to około 100 km. Na jej terenie znajduje się kila okresowych rzek a także występują solniska w bezodpływowych kotlinach oraz słone bagna. Koryta niektórych rzek tego obszaru były suche nawet przez blisko 120 tysięcy lat. Średnia temperatura pustyni w lecie wynosi 20–26°C, a w zimie od 14°C na północy do 10°C na południu. Do tych ekstremalnych warunków przystosowały się rosnące tu rośliny, które korzystają z nawilżonej rosą powierzchniowej warstwy gleby. Występują tu także porosty czerpiące wodę bezpośrednio z mgły. Krajobraz urozmaicają liczne kolczaste krzewy, zarośla jukki, opuncji, agaw i krzew jojoby, a zwłaszcza potężne kolumnowe kaktusy (echinopsis atacamensis).

Turystyka

Niektóre obszary Pustyni Atacama nie były odwiedzane przez ludzi od wielu tysięcy lat. Mimo to na jej obrzeżach już 7000–1500 lat p.n.e. żyli pustynni nomadzi reprezentujący kulturę Chinchorro. Jednym z ich elementów życia były rytuały pogrzebowe, obejmujące mumifikację. Polegała ona na zdjęciu i zabalsamowaniu skóry, którą po usunięciu tkanek miękkich wypełniano szkieletem oraz suchymi roślinami, patykami i gliną. Na głowę mumii zakładano perukę z ludzkich lub zwierzęcych włosów, zaś na twarzy umieszczano glinianą maskę. Znalezione mumie są starsze o blisko 2000 lat od mumii egipskich. Jedną z ciekawszych atrakcji turystycznych na pustyni jest Salar de Atacama. Jest to rozległe solnisko o powierzchni około 3000 km2, położone na wysokości około 2400 metrów n.p.m. Na jego obszarze leżą niewielkie jeziora z których na uwagę zasługuje Laguna Chaxa, będąca znanym miejscem występowania flamingów andyjskich (phoenicoparrus andinus). Dogodną bazę wypadową do zwiedzania solniska jak i pustyni stanowi miasteczko San Pedro de Atacama. W jego okolicy znajdują się takie atrakcje jak m.in. skalne miasto Garganta del Diablo (Gardło Diabła), prekolumbijskie stanowisko archeologiczne Pukará de Quitor, Dolina Księżycowa (Valle de la Luna), stanowisko archeologiczne Aldea de Tulor, Dolina Śmierci (Valle de Muerte), punk widokowy Mirador Likan- Antay czy Kościół św. Izydora (Iglesia de San Isidro).

Ciekawostki

• Niektóre stacje meteorologiczne rozlokowane na terenie pustyni i jej obrzeżach nigdy nie odnotowały opadów deszczu;
• Z uwagi na brak zachmurzenia oraz odizolowanie od cywilizacji pustynia stanowi idealne miejsce do prowadzenia obserwacji astronomicznych;
• Specyficzne warunki panujące na pustyni porównywalne są z tymi na Marsie. Dlatego miejsce to często jest wykorzystywane do testowania instrumentów czy aparatury, która w przyszłości może być wysłana na Czerwoną Planetę.