Titicaca (Lago Titicaca) to jezioro tektoniczne w Ameryce Południowej, położone pomiędzy wschodnimi i zachodnimi pasmami Andów na granicy Peru i Boliwii. Jest to największe żeglowne jezioro wysokogórskie na Ziemi, które znajduje się na wysokości 3812 metrów n.p.m. Ma 190 km długości, 80 km szerokości i w najgłębszym miejscu osiąga 281 metrów. Jezioro Titicaca składa się z dwóch części (Lago Huinaymarca i Lago Chucuito) połączonych ze sobą cieśniną Tiquina. Zbiornik znajduje się w dwóch strefach klimatycznych: chłodnej deszczowej oraz chłodnej suchej. Wieczorami na brzegami zbiornika robi się naprawdę zimno - od czerwca do sierpnia temperatura spada poniżej zera. Za dnia, zaś słońce potrafi czasem mocno przygrzewać. Titicaca było najbardziej czczonym jeziorem w imperium Inków. Jedna z legend głosi, że to właśnie tutaj znajdowała się kolebka ich cywilizacji. Z lodowatych wód jeziora wyłonili się Manco Capac (legendarny założyciel królewskiej dynastii Inków i pierwszy Sapa Inca) oraz jego żona Mama Ocllo (córka Inti - Boga Słońca), wyruszyli w drogę i założyli miasto Cuzco. Miejscowa ludność otaczała ich wielką czcią, a Manco Capaca obwołała księciem i pierwszym Inką. Podczas badań archeologicznych na dnie jeziora odnaleziono liczne figurki oraz cenne przedmioty stanowiące prawdopodobnie ofiary różnego rodzaju rytuałów. Nazwa jeziora pochodzi z indiańskiego języka keczua i w wolnym tłumaczeniu oznacza pumę polującą na królika. Powstała prawdopodobnie ze skojarzenia jakie rodzi kształt akwenu. Lokalne ludy stosują różne nazewnictwo, np. Boliwijczycy nazywają jego mniejszą część Lago Huinaymarca, a większą Lago Chucuito, podczas gdy Peruwiańczycy zwą je odpowiednio Lago Pequeno i Lago Grande.
Wyspa Słońca
Na jeziorze znajduje się kilka naturalnych wysp oraz przeszło 40 niewielkich sztucznych wysepek pływających (zwanych Uros), z których część jest zamieszkana przez Indian Uru i chętnie odwiedzana przez turystów. Najpopularniejsza z nich to położona na terenie Boliwii Wyspa Słońca (Isla del Sol) na której według legend mieszkających tu Inków narodził się biały bóg Wirakocza (Człowiek z Morskiej Piany) oraz pierwsi Inkowie: Manco Capac oraz jego siostra, a zarazem żona Mama Ocllo, a także samo Słońce czyli Inti. Dla współczesnych Indian z plemion Ajmara i Keczua wyspa wciąż stanowi święte miejsce. Zachowały się tu liczne zabytki z okresu inkaskiego, z których najsłynniejsze to Pilko Kaina oraz kompleks Chincana, w skład którego wchodzi m.in. święta skała związana z inkaską legendą stworzenia.
- Do Jeziora Titicaca wpływa co najmniej 25 rzek, a wypływa tylko jedna;
- Poziom wody Jeziora Titicaca zmienia się okresowo nawet o pięć metrów;
- Wody jeziora są poważnie zagrożone poprzez ścieki komunalne z peruwiańskich miast Puno i Juliaca oraz z boliwijskiej Copacabany.