Tatry
Góry

Tatry to pasmo górskie w Centralnych Karpatach Zachodnich na terenie Słowacji i Polski. Zajmują powierzchnię około 785 km², z czego około 175 km² (22,3%) leży w granicach Polski, a aż 610 km² (77,7%) na terytorium Słowacji. Tatry rozciągają się na długości około 57 km, a ich średnia szerokość wynosi około 15 km. Przez znaczną częścią grani głównej Tatr przebiega Wielki Europejski Dział Wodny rozdzielając zlewiska Adriatyku, Morza Czarnego i Morza Śródziemnego ze zlewiskami Morza Bałtyckiego, Morza Północnego oraz rzek wpadających bezpośrednio do Atlantyku. Rzeźba Tatr posiada cechy typowe dla gór typu alpejskiego i jest efektem znacznego neotektonicznego wyniesienia masywu nad okalające go kotliny śródgórskie, erozji rzecznej, krasowej oraz erozyjnej i akumulacyjnej działalności lodowców górskich podczas ostatnich zlodowaceń plejstoceńskich. Najwyższym szczytem Tatr (jak i całych Karpat) jest znajdujący się w całości po słowackiej stronie Gerlach (2655 metrów). Należy on także do Korony Europy, Wybitnej Korony Tatr oraz Wielkiej Korony Tatr. Tatry dzieli się na Tatry Zachodnie z najwyższym szczytem Bystra (2248 metrów n.p.m.) i Tatry Wschodnie z Tatrami Wysokimi oraz Tatrami Bielskimi. Granicami pomiędzy Tatrami Zachodnimi a Wschodnimi są przełęcz Liliowe oraz Dolina Suchej Wody Gąsienicowej (w granicach Polski) i Dolina Cicha Liptowska (po stronie Słowacji).

Tatry

Tatry charakteryzują się silnie rozbudowaną siecią wodną. Łączna długość potoków przekracza 300 km. Mają one duży spadek i występują na nich progi, wodospady, kotły eworsyjne, bystrza oraz baniory. Jeziora Tatr zwane są tradycyjnie stawami. Nazwa ta przyjęła się także szeroko w publikacjach naukowych. W Tatrach występuje blisko 200 (nie licząc drobnych i okresowych) różnej wielkości stawów, które w przeważającej większości są pochodzenia polodowcowego i występuje na wysokości powyżej 1600 metrów n.p.m. Największymi tatrzańskim zbiornikami wodnymi są Wielki Staw Polski oraz Morskie Oko. Jeziora tatrzańskie podobnie jak całe Tatry są zagrożone skutkami masowej turystyki. Jeszcze jakiś czas temu ulokowane nad ich brzegami schroniska niejednokrotnie spuszczały do nich ścieki komunalne. Ścieki spuszczone z pralni hotelowej do Popradzkiego Stawu spowodowały zmianę barwy jego wody, a na jego dnie odkryto stożek hotelowych odpadów komunalnych o wysokości 6 metrów. Obecnie Tatry objęte są ochroną przez ustanowienie na ich obszarze polskiego Tatrzańskiego Parku Narodowego i słowackiego Tatrzańskiego Parku Narodowego oraz przynależności do Światowej Sieci Rezerwatów Biosfery UNESCO.

Tatry

Wielka Korona Tatr

  1. Gerlach (2655 metrów n.p.m.)
  2. Łomnica (2633 metry n.p.m.)
  3. Lodowy Szczyt (2628 metrów n.p.m. )
  4. Durny Szczyt (2622 metry n.p.m.)
  5. Wysoka (2559 metrów n.p.m. )
  6. Kieżmarski Szczyt (2557 metrów n.p.m.)
  7. Kończysta (2536 metrów n.p.m.)
  8. Baranie Rogi (2530 metry n.p.m.)
  9. Rysy (2501 metrów n.p.m.)
  10. Krywań (2495 metrów n.p.m.)

Ciekawostki

  • Tatry zajmują zaledwie 0,4% powierzchni Karpat;
  • Najwyższym szczytem Tatr znajdującym się w całości po stronie polskiej jest Cubryńska Strażnica (2332 metry n.p.m.).