Śiedmiogrodzkie Kościoły Warowne
Zabytki

Siedmiogród zwany także Transylwanią to kraina historyczna w centralnej Rumunii, położona na Wyżynie Siedmiogrodzkiej. Stanowi ona geograficzne i kulturowe centrum Rumunii, a jej nazwa - Siedmiogród - związana jest z niemieckimi kolonistami, którzy po przybyciu w te rejony w okresie średniowiecza założyli tu siedem miast (Siebenburgen), które w kolejnych wiekach przekształciły się w siedem okręgów administracyjnych. Oprócz malowniczych górskich widoków, pięknych miasteczek, zamków tym co stanowi nieodłączny widok tutejszego krajobrazu są okazałe średniowieczne kościoły warowne (Biserica Evangelica Fortificata). Świątynie te przypominają swoim wyglądem zamki i stanowią naoczne świadectwo imponującego rozwoju społecznego, niespotykanego w żadnym innym regionie Europy w okresie średniowiecza. Ich historia rozpoczyna się w XII wieku, kiedy to ówczesny król węgierski Gejza II (1130-1162) powierzył przybyłym z zachodnich części Świętego Cesarstwa Rzymskiego niemieckim kolonistom (nazwanych później Sasami) południową część Transylwanii stanowiącą wówczas kresy państwa węgierskiego. W zamian mieli oni chronić tereny te przez najazdem wrogich wojsk (początkowo Mongołów, a później Turków). W 1224 roku król Andrzej II węgierski (1176-1235) nadał kolonistom specjalne prawa oraz przywileje (w dokumencie zwanym Złotym Listem Wolności), które zapewniały Sasom dużo większą autonomię oraz większe możliwości rozwoju. Wkrótce potem mieszkańcy przystąpili do budowy kościołów, które w obliczu coraz większego zagrożenia tureckiego stopniowo przekształcane były w okazałe twierdze obronne. Świątynie były wznoszone przeważnie na wzgórzach, po czym otaczano je pierścieniami murów obronnych z okazałymi basztami, wewnątrz których w czasie najazdów znajdowali schronienie mieszkańcy okolicznych miast i wiosek. W wewnętrznym pasie murów bardzo często budowano także pomieszczenia gospodarcze lub mieszkalne, które łączono ze sobą wyrafinowanym systemem drewnianych galerii, zewnętrznych schodów czy pomostów, tworzących ciekawe i rzadko spotykane rozwiązania architektoniczne. Na przestrzeni wieków wszystkie umocnienia były sukcesywnie rozbudowywane i powiększane. Praktycznie w każdym kościele znajdowała się pełniąca rolę spiżarni tzw. "wieża słoniny" (der Speckturm) w której to specjalny zmyślny system pieczęci chronił zbiory przed kradzieżami.

Rumunia - Siedmiogród - Kościół Warowny w Biertan

Jednym z największych i najpotężniejszych warownych siedmiogrodzkich kościołów, jest świątynia znajdująca się w niewielkiej wiosce Biertan. Budowla ta wzniesiona została na początku XIV i w kolejnych wiekach otoczona została aż trzema pierścieniami potężnych murów obronnych, które w najwyższym miejscu osiągają aż 12 metrów wysokości. Twierdza ta nigdy nie została zdobyta. Ciekawy przypadek, stanowi także wioska Câlnic w której zespół fortyfikacji nie powstał wokół kościoła, ale utworzono go na bazie zakupionego przez Sasów lokalnego zamku chłopskiego. Sasi na terenie Transylwanii przebywali, praktycznie do końca XX wieku, kiedy to rozpoczęła się ich masowa emigracja do Niemiec. Dziś pozostała tu jedynie garstka rumuńskich Niemców, którzy sprawują pieczę nad kościołami i przypominają turystom o dawnej świetności tych ziem.

Rumunia - Siedmiogród - Kościół Warowny w Archita

W latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku z pośród przeszło 40 zachowanych siedmiogrodzkich kościołów warownych siedem zostało wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Są to kolejno:

Ciekawostki

  • Saskie społeczności wykształciły bardzo ciekawy sposób na zapobieganie kłótniom w rodzinie oraz rozwodom. Pary, które rozważały rozwód, zamykano na dwa tygodnie w małym pokoju (tzw. pokój rozwodów), gdzie było m.in. tylko jedno łóżko, jedno krzesło i jeden zestaw naczyń.