EKUZ to Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, która potwierdza prawo do korzystania na koszt NFZ z niezbędnych świadczeń zdrowotnych w czasie tymczasowego pobytu na terenie innego państwa członkowskiego UE/EFTA. Stanowi ona niezbędny dokument dla każdego odpowiedzialnego turysty. Karta EKUZ dotyczy wyłącznie świadczeń, co do których lekarz orzeknie, że są one niezbędne. Nie można stosować jej do leczeń planowanych, czyli takich które są celem wyjazdu za granicę. Karta nie rekompensuje także kosztów skomplikowanej diagnostyki i bardziej zaawansowanych zabiegów. Warunki korzystania ze służby zdrowia są identyczne, jakie obowiązują obywateli państw UE/EFTA. Oznacza to m.in. że jeżeli miejscowi płacą albo dopłacają za leczenie, to my też będziemy musieli. Dokument więc nie pokrywa wszystkich kosztów. Przykładowo w Niemczech płaci się za każdy dzień pobytu w szpitalu (do 28 dni), natomiast we Francji posiadacz karty EKUZ będzie musiał zapłacić 30% wysokości honorarium lekarza. Warto także pamiętać, że musimy także pokryć ewentualne koszty transportu sanitarnego do Polski oraz ratownictwa górskiego. W wielu popularnych kurortach turystycznych lekarze przyjmują tylko prywatnie, nie biorąc pod uwagę karty EKUZ.
Karta EKUZ ważna jest przez 18 miesięcy od daty wydania dla osób ubezpieczonych, 6 miesięcy dla osób nieubezpieczonych, 2 miesiące dla osób bezrobotnych (zarejestrowanych w Urzędzie Pracy) i 5 lat dla osób pobierających świadczenia emerytalne. Karta może zostać wydana wyłącznie osobom, które posiadają prawo do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych zgodnie z przepisami krajowymi, w tym osobom zgłoszonym do ubezpieczenia zdrowotnego. Żeby otrzymać kartę EKUZ należy wypełnić odpowiedni wniosek (pobrany ze strony: www.nfz.gov.pl), wysłać (pocztą, mailem, EPUAP) lub złożyć osobiście w oddziale lub w jednej z delegatur NFZ po czym odebrać kartę na poczcie lub osobiście. Jeżeli poprawnie wypełnimy wniosek i złożymy go w urzędzie osobiście to karta wydawana jest od ręki. W przypadku wysłania wniosku pocztą czas rozpatrzenia wynosi kilka dni roboczych. Żeby uniknąć kolejek oraz długiego czasu oczekiwania rozpatrzenia wniosku kartę należy wyrobić w sezonie poza wakacyjnym. Wzmożony ruch w okienkach wydających EKUZ rozpoczyna się w kwietniu, przed weekendem majowym, a swoją kulminację osiąga w lipcu. Karta EKUZ wydawana jest bezpłatnie. Coraz częściej oprócz karty EKUZ turyści korzystają także z odpłatnych polis turystycznych.
