Kraj: 
Jednym z ciekawszych i najcenniejszych zabytków Gdańska jest usytuowany nad rzeką Motławą, na końcu ulicy Szerokiej słynny Żuraw. Ten dawny dźwig portowy obok fontanny z Neptunem jest jednym najbardziej znanych symboli miasta. Jest to także jeden z najstarszych tego typu obiektów średniowiecznej Europy. Żuraw pełni jednocześnie funkcję bramy miejskiej, która z ulicy Szerokiej prowadzi na Długie Pobrzeże. Brama w tym miejscu o nieznanym wyglądzie istniała już w 1363 roku. Z tego okresu zachowała się także łacińska wzmianka o dźwigu caranum. W obecnym kształcie Żuraw zbudowano w latach 1442-1444. Powstały wówczas dwie masywne, ceglane wieże i drewniany mechanizm dźwigowy, który był później podwyższany. Mimo że elewacje bramy od strony Motławy i miasta wyglądają inaczej, to cała konstrukcja utrzymana jest w stylu gotyku flamandzkiego. Na początku XVII wieku Żuraw utracił swoje znaczenie militarne. Z czasem w ceglanych wieżach zamieszkano i utworzono warsztaty rzemieślnicze, a wraz z przebudową pomieszczeń wybito otwory okienne. W XIX wieku Żuraw utracił także znaczenie jako dźwig portowy i wykorzystywano go przede wszystkim do stawiania masztów na statkach wiślanych. Niespełna wiek później znalazł jeszcze jedno zastosowanie: służył do wynurzania ruf statków z napędem mechanicznym, by umożliwić naprawę sterów i śrub. Ostatni mistrz dźwigowy Żurawia zmarł w 1858 roku, a w basztach zadomowili się lokatorzy. Wkrótce potem otwarto tu m.in. wytwórnię pantofli i zakład fryzjerski. W czasie II wojny światowej Żuraw został dotkliwie zniszczony. Spalona została doszczętnie jego drewniana konstrukcja, a z części ceglanej pozostało 60%. Jego odbudowa rozpoczęła się po zebraniu potrzebnej dokumentacji dopiero w 1956 roku. Obecnie w budowli znajduje się jedna z filii Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Ekspozycja muzealna poświęcona jest głównie funkcjonowaniu dawnego portu gdańskiego. Obejrzeć tu można m.in. mechanizm Żurawia, makiety drewnianych nabrzeży, modele statków, pogłębiarek czy dawnych dźwigów, a także przeczytać informacje o ludziach nierozerwalnie związanych z portem.
