Dolina rzeki Boyne
Regionalne atrakcje

Boyne to rzeka w zachodniej Irlandii, której długość wynosi zaledwie około 112 km. Ma swoje źródła w Trinity Well (okolice Carbury), dalej płynie w kierunku północnym przez County Meath i ostatecznie uchodzi do Morza Irlandzkiego. Okolice doliny rzeki ( Brú na Bóinne ) zamieszkane były już od niepamiętnych czasów. To właśnie tutaj osiedlili się pierwsi ludzie, którzy przybyli z kontynentu do Irlandii tysiące lat temu. Do czasów obecnych zachowały się po nich prehistoryczne grobowce korytarzowe . Najsłynniejszym z nich jest przypominający z zewnątrz statek kosmiczny Newgrange . Grobowiec powstał około 5 tysięcy lat temu, czyli sześć stuleci wcześniej od Wielkiej Piramidy w Gizie. Jego obecny wygląd stanowi współczesną rekonstrukcję. Kopiec usypany został z ziemi, torfu oraz muszli i ma blisko 85 metrów średnicy oraz 12 wysokości. Nigdys otoczony był on wielkimi głazami. Grobowiec zbudowano w ten sposób, że podczas przesilenia zimowego, promienie wschodzącego biegnąc przez korytarz wpadają do komory, rozświetlając ją na około 15 min. Świadczy to o niebywałej znajomości jak na tamte czasy zjawisk astronomicznych. W okolicy Newgrange znajdują się także inne grobowce korytarzowe (Knowth i Dowth) powstałe mniej więcej w tym samym czasie.

Zamek Trim

Ważnym miejscem dla Irlandczyków w dolinie rzeki Boyne jest usytuowane w okolicach wioski Slane słynne wzgórze Hill of Slane. To właśnie tutaj w 433 roku św. Patryk (jeden z patronów Irlandii) zapalił znicz paschalny, symboliczne zapoczątkowując w Irlandii chrześcijaństwo. Obecnie znajdują się tu pozostałości XVI wiecznego kościoła. Kilkanaście kilometrów od Slaine znajduje się kolejne wzgórze, Hill of Tara. Jest to starożytny kompleks archeologiczny, który w I wieku n.e. stanowił centrum religijne i polityczne Irlandii. Znajdowała się tu także główna siedziba i miejsce spotkań arcykrólów z dynastii O'Neil z kapłanami w celu omawiania aktualnej sytuacji w kraju. Panowali oni na tych terenach aż do przybycia osadników z Brytanii. Kolejnym ważnym przystankiem nad rzeka Boyne jest miasto Trim gdzie główną atrakcję stanowi monumentalny średniowieczny zamek (Trim Castle). Jego początki sięgają drugiej połowy XII wikeu, kiedy to wzniesiona została tu pierwsza warownia. Na przestrzeni wieków była ona wielokrotnie rozbudowana i powiększana. W czasach swojej świetności dwudziestoboczna twierdza otoczona była fosą oraz potężnym murem obronnym. Na grzbiecie wzgórza naprzeciw zamku znajduje się tzw. Yellow Steeple (Żółta Wieżyca) stanowiąca część starego zniszczonego opactwa. W 1993 roku dolina rzeki Boyne została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Dolina rzeki Boyne - plan

Bitwa nad rzeką Boyne

W 1690 roku w lipcu nad rzeką Boyne (okolice wsi Donore) stoczona została wielka bitwa pomiędzy katolickimi wojskami Jakuba II Stuarta (1633-1701), walczącego o tron angielski, a protestancką armią Wilhelma III Orańskiego (1650-1702). Brawurowy atak Wilhelma poprowadzony przez rzekę spowodował panikę w armii katolickiej, co doprowadziło do porażki. Pod kątem militarnym zwycięstwo protestantów nie było decydujące, jednak pod względem politycznym był to miażdżący cios. Jakub II znalazł się w odwrocie, a jego zwolenników opuściła pewność siebie i wiara w zwycięstwo. Jakiś czas później katolicki król został zmuszony do opuszczenia Irlandii, a kraj znalazł się pod dominacją protestantów. Zwycięstwo nad Boyne po dziś dzień jest celebrowane (głównie w Irlandii Północnej) przez utworzony w XVIII stuleciu Zakon Orański (Orange Order). Przez dziesięciolecia na tym tle na północy bardzo często dochodziło do starć społeczności protestanckiej z katolikami.