Góry Harz

Góry

Harz to niewielkie pasmo górskie w środkowych Niemczech, położone na terenie Średniogórza Niemieckiego na skraju Dolnej Saksonii i Saksonii-Anhalt. Masyw opływają wody rzeki Wezery i Łaby. Są to góry zrębowe zbudowanie głównie z granitów i skał metamorficznych obfitujących w duże zawartości cyny. Na obrzeżach masywu działają liczne kopalnie z których najstarszą i największą założono około 1000 lat temu na Rammelsbergu (636 metrów n.p.m.). Działała nieprzerwanie do 1988 roku i wydobyto w niej 27 mln ton rudy. U podnóża gór znajduje się wiele zabytkowych miejscowości. Najciekawsze z nich to m.in. Goslar, Wernigerode, Quedlinburg, Halberstadt czy Blankenburg. Krajobraz masywu jest bardzo zróżnicowany. Można to docenić z takich punktów widokowych, jak średniowieczny zamek Falkenstein (Burg Falkenstein) z którego murów rozpościera się przepiękna panorama gór. Znajdziemy tu osobliwe skalne twory czy głębokie zacienione doliny. Pośród świerkowych lasów i torfowisk mienią się rwące potoki, wodospady oraz krystalicznie czyste jeziora.

Dziś góry Harzu to przede wszystkim popularny ośrodek turystyczny. W XIX wieku góry odwiedzane były przez uczonych i artystów. Wtedy też zbadano i opisano występujące tu fantazyjne formacje skalne oraz jaskinie. Najwyższym szczytem całego pasma jest królujący nad otoczeniem i mierzący 1142 metry n.p.m. Brocken. Góra jest mocno zakorzeniona w niemieckiej mitologii i literaturze. Miejscowe legendy opowiadają, że w Noc Walpurgii (noc z 30 kwietnia na 1 maja) zlatywały się tu wiedźmy i oddawały się dzikim tańcom oraz igraszkom z Diabłem, który to w ten sposób umacniał w nich magiczne zdolności. Święto rozsławił w jednym ze swoich dramatów (Faust) wybitny niemiecki poeta Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832). Na szczyt prowadzi wiele szlaków turystycznych (najbardziej popularny jest Szlak Goethedo - Goetheweg), ale najłatwiej dostać się można tu stu letnią kolejką wąskotorową Brockenbahn. Widokowa linia pokonuje prawie 600 metrów różnicy wzniesień. Teren Brocken objęty jest Parkiem Narodowym Harzu.

Górski klimat wyższych partii Harzu charakteryzują niskie temperatury opady (średnio 300 dni w roku). Lata są tu krótkie (przez większość roku zalega śnieg), a średnia roczna temperatura wynosi zaledwie niecałe 3°C. Brocken spowity jest zwykle przez chmury i mgły czasami tworzące tzw. "ekran" poniżej szczytu. Kładą się na nim wówczas cienie oświetlonych słońcem obiektów znajdujących się powyżej. Po opadach deszczu powietrze jest na tyle czyste, że można ujrzeć cień swojej postaci z charakterystyczna tęczową aureolą (zwaną też glorią). Zjawisko to określane jest mianem Widma Brockenu i po raz pierwszy opisane zostało w 1780 roku przez niemieckiego teologa Johanna Esaiasa Silberschlaga. Innym atrakcyjnym miejsce w górach Harzu jest niezwykle malownicza dolina rzeki Bode (Bodetal) w okolicach miasteczka Thale. W miejscu tym przybiera postać kanionu z wysokimi skałami. Ich szczyty stanowią doskonałe punkty widokowe doceniane również przez czarownice, które w noc Walpurgii zbierają się tu przed odlotem na Brocken.