Pierwsze wiatraki pojawiły się prawdopodobnie na przełomie IX i X stulecia na Bliskim Wschodzie (we wschodniej Persji). W XII wieku znane były już m.in. we Francji i w Chinach. Pierwsze konstrukcje służyły głównie do mielenia zboża, a na początku połowie XIV wieku na terenie obecnej Holandii zaczęto używać wiatraków do napędzania pomp osuszających poldery. Wiatrak stanowi budowlę, w której zasadniczym elementem jest mechanizm napędzany siłą wiatru za pośrednictwem skrzydeł, zwanych czasem śmigłami. Napędzają one znajdujące się wewnątrz konstrukcji np. urządzenia do mielenia ziarna lub pompowania wody. Na ziemiach polskich wiatraki na dobre zagościły w XIV wieku, a okres ich świetności, z uwagi na korzystną koniunkturę zbożową, przypadł na XVIII wiek. Wtedy to na terenach całego kraju pracowało około 20 tysięcy tego rodzaju urządzeń. Obecnie na terenie Polski praktycznie nie ma już czynnych wiatraków, a i nieczynne stają się coraz większą rzadkością.
Najstarszym i najpopularniejszym typem wiatraka występującego na ziemiach polskich jest wiatrak kozłowy, zwany potocznie "koźlakiem". Jego nazwa pochodzi od kozła, czyli specjalnej podstawy, na której spoczywał cały korpus budowli. W konstrukcji tej cała budowla, warz ze skrzydłami, jest obracana wokół pionowego, drewnianego słupa, tzw. sztembra. Sztember podparty jest najczęściej czterema zastrzałami, a jego dolne zakończenie tkwi w dwóch krzyżujących się podwalinach. W XVII stuleciu wprowadzono do użytku nowa konstrukcję, tzw. wiatrak holenderski. Budowla ta charakteryzowała się nieruchomym korpusem i spoczywającej na nim bryle dachu obracającej się na łożysku. Możliwość obrotu o pełny kąt (360 stopni) pozwalała na ustawianie powierzchni skrzydeł prostopadle do kierunku wiatru. Pozostała część budowli założona na rzucie ośmiokąta (holendry drewniane) lub okręgu (holendry murowane) nie zmieniała nigdy swojego położenia. Wnętrze wiatraków holenderskich było w porównaniu z koźlakiem o wiele przestronniejsze, a co za tym idzie posiadało większą przestrzeń użytkową. Holendry rozpowszechniły się głownie w zachodnich i północnych rejonach Polski, ale nigdy nie wyparły wiatraków kozłowych.
