Wielki Tydzień w Hiszpanii
Święta i tradycje

Wielki Tydzień czyli hiszpańskie Semana Santa to najstarsze i najważniejsze święto chrześcijan. Jest to tydzień poprzedzający Niedzielę Wielkanocną, upamiętniający ostatnie dni Chrystusa i przygotowujący do największego święta chrześcijan, Zmartwychwstania Pańskiego. W Hiszpanii Semana Santa zawsze obchodzony jest z niezwykłym przepychem oraz niespotykaną nigdzie indziej teatralnością. Ten czas składa się z procesji, w której olbrzymie tzw. pasos (drewniane platformy z figurami Chrystusa, Matki Bożej lub całymi scenami wydarzeń Pasji Jezusa) obnoszone są po ulicach przez costaleros (nosicieli), a następnie przez setki zakapturzonych nazarenos (pokutników). Wiele z tych platform stanowią stare i cenne dzieła sztuki religijnej. Procesjom towarzyszą przepiękne choć smutne pieśni flamenco, które grane są przez zespoły Semana Santa. Ich zawodzenie (saeta), hymny oraz krzyki (pregoneros) roznoszą się echem po całym mieście. Wspólne przeżywanie tradycji chrześcijańskiej w tym bardzo szczególnym tygodniu, jest na pewno wydarzeniem niezwykle podniosłym i duchowym. Mimo poważnej symboliki tygodnia, miasta Hiszpanii wciąż są bardzo żywe i ruchliwe. Domy towarowe i małe sklepy bywają zamknięte na cały tydzień wydarzeń, ale restauracje i bary pozostawiają wciąż pełne ludzi.

Nazaneros

Obchody

Każdego roku w czasie Semana Santa do Hiszpanii przyjeżdża tysiące pielgrzymów i turystów z całego świata. Najbardziej spektakularnie święto obchodzone jest w Sewilli oraz innych miastach Andaluzji. Przygotowania do Wielkiego Tygodnia w Hiszpanii są znacznie bardziej pieczołowite i wyrafinowane niż to się wydaje na pierwszy rzut oka. Procesje organizowane są przez religijne bractwa, zwane hermandades i cofradías. Ich tradycje sięgają XIII wieku, ale organizacje te w swoim obecnym kształcie rozwinęły na przełomie XV i XVI wieku. Dziś w Hiszpanii funkcjonuje około 60 bractw, z których najstarsze "El Silencio" (Cisza) powstało w 1340 roku. Dla Hiszpanów uczestnictwo w uroczystościach obchodów Semana Santa jest na tyle ważne, że wielu z nich bierze w tym czasie urlop. Aby zapewnić bezpieczeństwo w organizacji i w przebiegu procesji, nad wszystkim czuwa policja. Są podjęte także inne środki ostrożności, aby utrzymać pokój. Równie ważne są ekipy sprzątające, które pracują każdej nocy, po każdej z procesji i porządkują śmieci z ulic. Kolejnym ważnym aspektem do przygotowania są miejsca siedzące. Niektóre władze miejskie zapewniają specjalne siedzenia typu "teatr" dla niektórych procesji, których trasy przebiegają przez główne ulice. Takie miejsca muszą być zarezerwowane z dużym wyprzedzeniem i może być to bardzo kosztowne. Nie jest więc niczym niezwykłym, że tygodnie lub nawet miesiące przed Wielkanocą, są czasem intensywnych prób.

Costaleros

W czasie procesji, wybrany mężczyzna lub kobieta, często rozpoczyna tzw. saetę, spontaniczną i żarliwą pieśń religijną. W tym czasie cała procesja zatrzymuje się w milczeniu, aż pieśń zostanie zakończona. Śpiewacy czasem stanowią częścią procesji, innym razem zaś, stoją na balkonie drugiego piętra i śpiewają do ogromnego tłumu poniżej. Muzyka Semana Santa jest zazwyczaj grana na niewielkich klawiszach i jest oczywiście bardzo podniosła i smutna. Instrumenty na których wykonuję są utwory (mosiężne trąbki i saksofony) mają pomóc w tworzeniu nastroju. Melodia może przypominać sygnał ku czci poległych, którą trębacze wojskowi wykonują na pogrzebie weterana. Nic więc dziwnego, że podczas oglądania i słuchania procesji wiele ludzi płacze. W okresie Wielkiego Tygodnia, ortodoksyjni katolicy nie jedzą mięsa. Dlatego też w tym tygodniu w wielu restauracjach serwowane są jedynie ryby i świeże warzywa. Podczas procesji zobaczyć można wielu chodzących boso pokutników (nazarenos), co może wzbudzać podziw z uwagi na to, że niektóre marsze mogą trwać nawet do 14 godzin! Warto dodać, że stroje nazaneros mogą niektórym kojarzyć się z ubiorem jaki nosili przedstawiciele Ku Klux Klan, lecz jest to podobieństwo przypadkowe i całkowicie niezamierzone. Charakterystyczne szpiczaste kaptury zwrócone są ku niebu i symbolizują zbawienie. Ponadto w procesji biorą udział także osoby przebrane za żołnierzy rzymskich lub rycerzy w zbrojach. Za nimi podąża tzw. grupa Starego Testamentu, dzieci i dorośli z palmami oraz długi korowód chłopów. Pochód zamykają przedstawiciele duchowieństwa oraz policja miejska w strojach galowych. Stroje w tym wydarzeniu są niezwykle ważne i uczestnicy dbają o to, aby były starannie wykonane i stosowne do okazji. Klapki, dżinsy, t-shirty i (zazwyczaj noszone przez amerykańskich turystów) mogą być postrzegane jako oznaka braku szacunku.

Semana Santa

Kiedy jechać

Obchody Wielkanocy nie są przypisane do konkretnego dnia kalendarzowego, ale raczej do zjawiska astronomicznego. Tradycja ta sięga czasów rzymskich kiedy to cesarz w czasie Soboru Nicejskiego ustalono sposób obliczania daty Wielkanocy; na pierwszą niedzielę po pełni księżyca następującą po równonocy wiosennej na półkuli północnej. Wielkanoc nie może być nigdy obchodzona przed 22 marca (w dniach przed równonocą wiosenną) lub po 25 kwietnia. Aby więc zobaczyć słynne procesje hiszpańskie, należy przed wizytą sprawdzić dokładnie kalendarz.