Kuchnia szwajcarska

Gastronomia

Kuchnia szwajcarska z uwagi na swoje ubogie tradycje czerpie wiele z kuchni niemieckiej, francuskiej i włoskiej. Podstawę wielu dań stanowią wspaniałe sery, które wykorzystuje się do przyrządzania zarówno potraw wytrawnych, jak i słodkich. Najbardziej znane szwajcarskie sery to m.in. Ementaler, Gruyère, Raclette, Bagnes czy Schabziger. Ze względu na to, że żółte sery, także te szwajcarskie, są dość kaloryczne, nie poleca się dań kuchni szwajcarskiej osobom, które chcą się odchudzić. Potrawy kuchni szwajcarskiej zawsze były ciężkostrawne oraz bardzo sycące, co jednak stanowiło niekwestionowaną zaletę dla osób żyjących w ostrym alpejskim klimacie, zwłaszcza zimą. Szwajcarzy do swoich posiłków piją dużo wina (zwykle białego), które wytwarzane jest lokalnych winnicach. Z uwagi na to, ze większość trunku konsumowana jest w kraju, to szwajcarskie wina praktycznie nie są znane za granicą. Najwięcej winnic skupia się w regionach francuskojęzycznych, głównie w kantonie Wallis oraz w okolicy Jeziora Genewskiego i Jeziora Neuchâtel.

Fondue

Sery w kuchni szwajcarskiej bardzo często przyrządzane są w postaci półpłynnej. Jednym z najbardziej znanych dań wykorzystujących gorący ser jest fondue. Do przyrządzenia potrawy wykorzystuje się specjalny kociołek zwany caquelon, który ustawiany jest na przenośnym palniku. Starty ser z dodatkiem pieprzu, czosnku i wina podgrzewa się nadając mu kremową konsystencję, a następnie spożywa poprzez zanurzanie w nim kawałeczków chleba (nigdy świeżego!) nadzianych na specjalne długie widelczyki z drewnianym trzonkiem. Klasyczne fondue opiera się na ogół na dwóch gatunkach sera (najczęściej jest to ementaler i gruyère) oraz winie, jest zatem dość kaloryczne. Fondue zrodziło się w XVII wieku w pośród szwajcarskich górali jako sposób na sprytne zagospodarowanie resztek jedzenia. Niewielkim nakładem praktycznie w każdych warunkach można było przyrządzić danie smaczne i pożywne. Jedzenie z jednej misy miało też aspekt społeczny, gdy zwaśnione rody przerywały spory, by zasiąść do wspólnego posiłku. Nazwa fondue pochodzi z języka francuskiego (fondre) i oznacza topić, rozpuszczać lub roztapiać. Obecnie w Szwajcarii spotkać można wiele rodzajów fondue. Oprócz klasycznego popularne jest także fondue mięsne (fondue bourguignonne), w którym masa serowa zastępowana jest gorącym olejem, a pieczywo na widelcach - wołowiną. Ciekawą odmianę stanowi także fondue czekoladowe w którym roztopioną gorącą czekoladę jest się przy użyciu ciasteczek bądź owoców (truskawek, bananów, mandarynek czy jabłek).

Raclette

Inna popularną tradycyjną szwajcarską potrawą jest raclette. Danie przyrządza się z sera o takiej samej nazwie smażąc go na specjalnej niewielkiej patelni. Jest to pełnotłusty, półtwardy, smaczny ser wykonany z pasteryzowanego, lub świeżego mleka według tradycyjnych przepisów. Po usmażeniu ser posypuje się przyprawami i podaje z ziemniakami (w koszulkach) lub chlebem. Danie często spożywa się z różnymi dodatkami w postaci korniszonów, piklowanych warzyw, cebulek bądź pieczarek w occie. Tradycyjny sposób przyrządzania raclette odbywa się na specjalnym grillu, w którym umieszcza się połowę koła sera. Dawniej potrawa ta przyrządzana była przez szwajcarskich pasterzy na gorących kamieniach ułożonych wokół paleniska. Jedna z miejscowych legend głosi, że raclette ma już przeszło 400 lat i wymyślone zostało przez przypadek, przez biednych drwali, którzy odkryli wyborny smak topionego sera położonego w pobliżu rozżarzonych kamieni.

Rösti

Kolejną popularną szwajcarską potrawą są placki ziemniaczane zwane rösti. Przyrządza się je z podgotowanych, grubo startych ziemniaków. Placki są zazwyczaj wielkości całej patelni i podaje się je ze stopionym serem na wierzchu, kiełbasą lub jajkiem. W zależności od upodobań dodaje się do nich także różne zioła czy przyprawy. Dawniej placki stanowiły podstawę szwajcarskiego śniadania.

Ciekawostki

• Ze Szwajcarii pochodzi także słynne musli - mieszanka płatków zbożowych, bakalii, orzechów i suszonych owoców, spożywana przede wszystkim z mlekiem lub jogurtem. Wymyślił je na początku XX wieku szwajcarski lekarz Maximilian Bircher-Benner dla pacjentów swojego szpitala.