Kraj: 
Panorama Racławicka we Wrocławiu to jedno z niewielu miejsc na świecie, gdzie obejrzeć można relikt dziewiętnastowiecznej kultury masowej. W specjalnie wybudowanym okrągłym budynku podziwiać można monumentalny obraz (15 metrów wysokości i 114 szerokości), który przenosi widza w zupełnie inne czasy i inną rzeczywistość, a to wszystko przez umiejętne połączenie urządzeń malarskich (specjalny rodzaj perspektywy) oraz efektów technicznych (oświetlenie, sztuczny teren, ciemne i kręte podejście). Panorama bitwy pod Racławicami stanowi najstarszy i jedyny zachowany przykład malowidła panoramy w Polsce. Obraz namalowany został w latach 1893-1894 przez zespół malarzy pod kierunkiem Jana Styki i Wojciecha Kossaka i ukazuje artystyczną wizję przebiegu bitwy pod Racławicami (1794), a dokładnie jeden z epizodów Insurekcji Kościuszkowskiej, zwycięstwo wojsk polskich pod dowództwem gen. Tadeusza Kościuszki nad wojskami rosyjskimi pod dowództwem gen. Aleksandra Tormasowa. Na obrazie wiernie przedstawieni zostali uczestnicy bitwy, m.in. naczelnik Tadeusz Kościuszko, gen. Antoni Madaliński, gen. Łukasz Biegański, gen. Stanisław Fiszer, kapitan Kajetan Nidecki, gen. Gabriel Taszycki, gen. Jan Slaski, kosynier milicji chłopskiej Wojciech Bartos Głowacki, kosynier milicji chłopskiej Stanisław Świstacki, major Ignacy Zborowski, gen. Józef Zajączek, Piotr Bernier, kapitan Jan Junga, płk. Konstanty Lucke, a ze strony rosyjskiej gen. Aleksander Tormasow oraz płk. Muromcew.
Pomysł stworzenia panoramy wyszedł od Jana Styki (1858-1925) we Lwowie, który do projektu zaprosił słynnego wówczas batalistę Wojciecha Kossaka (1857-1942). Byli oni wspomagani przez Ludwika Bollera, Tadeusza Popiela, Zygmunta Rozwadowskiego, Teodora Axentowicza, Włodzimierza Tetmajera, Wincentego Wodzinowskiego i Michała Sozańskiego. Dzieło namalowano w niespełna dziewięć miesięcy, a uroczyste otwarcie miało miejsce w 1894 roku w specjalnie wybudowanej rotundzie w Parku Stryjskim we Lwowie. Głównym zamysłem projektu była patriotyczna manifestacja upamiętniająca setną rocznicę zwycięskiej bitwy pod Racławicami, słynnego, bohaterskiego epizodu Insurekcji Kościuszkowskiej. Finalnie próba obrony niepodległości Polski niestety nie powidła się. Bitwa została stoczona w dniu 4 kwietnia 1794 roku. Dla narodu, który utracił niepodległość, pamięć tego wspaniałego zwycięstwa była szczególnie ważna. Zorganizowana w 1894 roku Krajowa Wystawa, oferowała doskonałą możliwość realizacji pomysłu Styka. Płótno tkane na zamówienie, zostało kupione w Brukseli, a specjalnie zbudowany żelazny stelaż rotundy wykonany został przez architekta Ludwika Baldwina-Ramułta w Wiedniu. Praktycznie od samego początku, Panorama Racławicka wzbudziła ogromne zainteresowanie i przyciągała tłumy turystów do Lwowa. W roku 1896 roku obraz został przewieziony i wystawiony w Budapeszcie, gdzie także cieszył się ogromnym powodzeniem. W ciągu niespełna roku panoramę obejrzało blisko 800 tysięcy Węgrów. Z tej okazji wydano także ilustrowany album z węgierskim tekstem pt. Lengyel körkép - Koscziuskó Thaddaeus győzelme az oroszok fölött, Raczlawiczánál 1794.
Po II wojnie światowej i przesunięciu granic Polski obraz został przewieziony z Lwowa do Wrocławia wraz z częścią zbiorów Ossolińskich. W czasach komunistycznych zniszczone dzieło przeleżało kilka lat w magazynie. Jakiś czas później zdecydowano się na wyeksponowanie pojedynczych fragmentów. Społeczne zbiórki pieniędzy pozwoliły także przeprowadzić konserwację. Sytuacja ta trwała aż do 1980 roku, kiedy to ówczesne władze podjęły decyzję o ekspozycji całego obrazu w specjalnie przygotowanym pawilonie. Rotunda została otwarta w dniu 14 lipca 1985 roku i od razu jedna z największych atrakcji starego Lwowa natychmiast stała się największą atrakcją turystyczną Wrocławia. Jak do tej pory muzeum odwiedziły miliony gości w tym także i sam papież Jan Paweł II, królowa Holandii Beatrix czy laureat Nagrody Nobla z 1980 roku Czesław Miłosz.
Godziny zwiedzania
Panorama dostępna jest dla turystów niemal non stop (6 dni w tygodniu z wyjątkiem poniedziałków). Od czasu do czasu wystawa jest na krótko zamykana w celu przeprowadzenia niezbędnych prac konserwacyjnych Aktualne informacje o cenach biletów i godziny otwarcia są dostępne na oficjalnej stronie internetowej Panoramy Racławickiej: www.panoramaraclawicka.pl. Bilety sprzedawane są na 30 minutowy seans o określonej godzinie. Trzeba być przygotowanym na długi czas oczekiwania przy wejściu do muzeum (czasem nawet kilka godzin). Dla osób, które lubią mieć wszystko zaplanowane z góry, możliwa jest internetowa rezerwacja biletów.
