Minorka

Wyspy

Minorka (Menorca) to Hiszpańska wyspa na Morzu Śródziemnym stanowiąca część archipelagu Balearów. Ma ona około 50 km długości, 15 km szerokości i stanowi drugą co do wielkości wyspę całego archipelagu. Przez Hiszpanów Minorka bardzo często jest określana jako Isla verde y lazur (Wyspa Zieleni i Błękitu). Historia osadnictwa na wyspie sięga czasów prehistorycznych o czym świadczą liczne megality jakie spotkać można podróżując po Minorce. W starożytności wyspa zamieszkiwana była przez Fenicjan, a później Kartagińczyków. Rywalizację Rzymian i Kartagińczyków o Baleary wykorzystywali piraci z Minorki i Majorki, łupiąc statki zarówno jednych jak i drugich. Sytuacja ta trwałą aż do 123 roku p.n.e. kiedy to wyspy dostały się pod panowanie Rzymian. Po upadku Cesarstwa wyspa wielokrotnie przechodziła z rąk do rąk. Władali nią kolejno m.in. Wandalowie, Bizantyjczycy i Maurowie, którzy przyłączyli ją do Kalifatu Kordoby. Spod panowania tych ostatnich Minorka wraz z całym archipelagiem Balearów wyzwolona została w czasie rekonkwisty przez wojska Alfonsa III Liberalnego (1265-1291). Na początku XVIII wyspę zajęli Brytyjczycy, którzy ufortyfikowali i rozbudowali miejscowe porty (głównie zatokę w okolicach miasta Maó). W czasie wojny siedmioletniej (1756-1763) Minorka została podbita przez Francuzów jednak po wojnie na podstawie postanowień pokoju paryskiego zwrócono ją Brytyjczykom. W 1782 roku wyspę przejęli Hiszpanie, jednak niespełna po 16 latach ponownie powróciła w ręce Brytyjczyków. Ostatecznie na mocy zawartego w 1802 roku traktatu w Amiens Minorka przyznana została Hiszpanii. Stolicą i największym ośrodkiem wyspy jest położone na wschodnim wybrzeżu Maó (Mahón). Funkcję tą miasto pełni od 1722 roku, kiedy to Brytyjczycy przenieśli najważniejsze instytucje z położonego na przeciwległym krańcu wyspy Ciutadella de Menorca.

Mimo że Minorka jest znacznie mniejsza od swojej sąsiadki Majorki to znajduje się tu dużo więcej zabytków. Z uwagi na dużą liczbę pomników prehistorii wyspa nazywana jest bardzo często skansenem. Prehistoryczne megality pozostawione przez żyjącą w okresie brązu kulturę talajocką (1600-1300 rok p.n.e.) stanowią symbol i główny znak rozpoznawalny wyspy. Na całej Minorce znaleźć można przeszło półtora tysiąca tajemniczych budowli. Podzielić można je na trzy typy: talaioty - duże kamienne kopce pełniące niegdyś funkcję strażnic, navety - grobowce w kształcie odwróconej do góry dnem kamiennej łodzi i taule - duże kamienne stoły w kształcie litery "T". Przykłady tego typu obiektów znaleźć można w na terenie prehistorycznych osad: Son Catlar czy Trepucó. Jednak prawdziwym skarbem dla archeologów i pasjonatów starożytnych megalitów jest usytuowana przy głównej drodze łączącej Maó z Ciutadella de Menorca Naveta d'es Tudons. Jest ot najlepiej zachowana naveta na całej Minorce, której wiek datuje się na przeszło 3 tysiące lat. Budowla wykonana została ze średniej wielkości kamieni bez użycia zaprawy murarskiej i stanowiła niegdyś zbiorowy grobowiec w którym odnaleziono szczątki ludzkie wraz z przedmiotami codziennego użytku.

Wyspa jest także dużo spokojniejsza niż sąsiednia Majorka czy nastawiona na rozrywkę i nocne życie Ibiza. Na pewno Minorka bardziej przypadnie do gustu osobom szukających spokoju czy rodzinnej atmosfery. Znacznie mniej spotkać można tu turystów niż na sąsiadkach archipelagu, co powoduje, że stosunkowo łatwo można znaleźć nocleg w nadmorskim hotelu. Na ciągnącym się na długości 216 km wybrzeżu wyspy napotkać można wiele dzikich (niemal dziewiczych) zatok oraz malowniczych plaż. Najpopularniejsze z nich to m.in. Cala Galdana, Son Bou, Macarella, Binigaus, Son Saura czy Cala Mitjana. Tutaj też spotkać można usytuowaną w skalnym klifie naturalną jaskinię w której organizowana jest słynna dyskoteka Sa Cova d'en Xoroi. Północna strona Minorki charakteryzuje się poszarpaną i urozmaiconą linią brzegową, a krajobraz nasycony jest tu głownie odcieniem szarości. Część południowa, bardziej płaska i zalesiona, zbudowana jest ze skał wapiennych z licznymi wąwozami, jaskiniami oraz białymi piaszczystymi zatokami. Najwyższym punktem wyspy jest usytuowana w niemal samym sercu Minorki góra Monte Toro (357 metrów n.p.m.). Na jej wierzchołku znajduje się XVII wieczne Sanktuarium patronki wyspy Maryi Dziewicy od Byka (Santuario de la Virgen del Toro) oraz monumentalna kamienna figura Jezusa z rozłożonymi rękami, która wzniesiona została ku pamięci poległym w 1925 roku Minorkańczyków na wojnie w Maroku. Miejsce to stanowi duchową stolicę wyspy. Kierując się na północ od stolicy wyspy (Maó), natrafić można na utworzony w 1995 roku park przyrodniczy Parque natural de s'Albufera des Grau. Obejmuje on znaczny fragment północno-wschodniego wybrzeża wraz z wysepką Illa d'en Colom oraz dzikim skalistym przylądkiem Cap de Favàritx z latarnią morską. Park chroni zróżnicowane i unikalne naturalne siedliska zwierząt oraz obszar morski z tzw. "podwodnymi łąkami" (Posidonia oceanica).

Położenie wyspy w strefie łagodnego śródziemnomorskiego klimatu gwarantuje bezdeszczowe i gorące lato w czasie którego słońce świeci przez 10-12 godzin w ciągu dnia. Sezon turystyczny na Minorce trwa od maja do października, kiedy temperatura praktycznie nigdy nie spada poniżej 20°C (nawet nocą). Na Minorce bardzo często wieją silne wiary. W okresie zimowych wyspę opływa chłodny północy wiatr zwany tramontana, który latem zmienia się w przyjemną bryzę, umilającą wypoczynek na spalonych słońcem plażach. Silne wiatry sprzyjają także uprawnianiu sportów wodnych takich jak windsurfing czy kitesurfing. Z uwagi na wyjątkowe walory przyrodnicze, historyczne i krajobrazowe w 1993 roku Minorka uznana została przez UNESCO za Rezerwat Biosfery. Przez cały rok (zimą rzadziej) na wyspie kursują autobusy, którymi dojechać można praktycznie do każdego popularnego zakątka wyspy. Z uwagi na stosunkowo niewielkie odległości Minorkę można także zwiedzić podróżując rowerem.

Ciekawostki

• By ochraniać przyrodę na Minorce przebywać może jednocześnie nie więcej niż 145 tysięcy osób (razem z mieszkańcami, których jest około 75 tysięcy). Jest to tyle, ile na sąsiednią Majorkę przyjeżdża w ciągu zaledwie jednego tygodnia;
• W czasie obecności Brytyjczyków na Minorce pojawiła się tradycja produkcji dżinu. Dziś marka produkowanego tu dżinu Xoriguer znana i ceniona jest na całym świecie;
• Minorka znana i ceniona jest z wyrobu wyśmienitych serów Mahón-Menorca.