Barcelona

Barcelona to zabytkowe miasto portowe w północno-wschodniej Hiszpanii, położone nad Morzem Śródziemnym. Jest to drugie (po Madrycie) co do wielkości miasto w Hiszpanii, które pełni funkcję stolicy autonomicznej wspólnoty Katalonii. Od północny rozległe miasto ogranicza Sierra de Collserola, na południu ujście rzeki Llobregat, a na zachodzie ujście Besós. Barcelona znajduje się w strefie klimatu śródziemnomorskiego, charakteryzującego się łagodnymi zimami oraz ciepłymi i suchymi latami. Historia miasta sięga czasów starożytnych, kiedy to Fencjanie założyli tu jedną ze swoich osad. Powstała ona na wzgórzu (173 metrów n.p.m.) zwanym obecnie Montjuïc (Żydowskie Wzgórze). W późniejszym czasie dostała się ona pod panowanie Rzymian, którzy nazwali ją Barcino. W czasie ich rządów wybudowano tu pierwsze umocnienia a także Świątynię Jowisza (Mons Jovis). Po upadku Cesarstwa miasto zostało najechane i podbite przez Wandalów a później Wizygotów. Ci drudzy podnieśli Barcelonę do rangi swojej tymczasowej stolicy. Na początku VIII wieku Barcelona została opanowana przez Maurów, których wiek później rozgromiły i wypędziły z miasta wojska Ludwika I Pobożnego (syna Karola Wielkiego). W IX wieku miasto stało się stolicą niezależnego hrabstwa, a później stolicą Królestwa Aragonii. Obecnie Barcelona jest jednym z ważniejszych na świecie centrów turystyczno-gospodarczo-handlowych, które zamieszkiwane jest przez przeszło 1,6 miliona mieszkańców. Cała aglomeracja liczy sobie przeszło 4,6 miliona mieszkańców i jest szóstym co do wielkości zespołem miejskim w Unii Europejskiej. Wielcy artyści XX wieku, tacy jak Pablo Picasso, Joan Miró czy Antoni Tapies, mają tu swoje osobne muzea.

Zwiedzanie

Współczesna koncepcja urbanistyczna Barcelony została opracowana przez znanego teoretyka architektury Ildefonso Cerdá. Głównym deptakiem miejskim miasta jest wysadzana platanami słynna aleja La Rambla. To właśnie tutaj koncentruje się życie kulturalne i towarzyskie Barcelony. Ulica znajduje się w średniowiecznej dzielnicy Barri Gotic i prowadzi od Placu Katalońskiego (Plaça de Catalunya) do pomnika Krzysztofa Kolumba na nabrzeżu. Sam plac powstał w XIX wieku po generalnej przebudowie Barcelony, kiedy to wyburzone zostały m.in. średniowieczne mury miejskie. Oficjalnie La Rambla stanowi ciąg krótszych ulic, z których każda nosi inną nazwę (stąd forma w liczbie mnogiej, Les Rambles). W samej dzielnicy zachowało się wiele wspaniałych zabytków, z których większość pochodzi z XIV i XV wieku. Są to m.in. imponująca katedra (La Seu) oraz liczne pałace, które przypominają o świetności Barcelony, gdy była stolicą połączonych królestw Katalonii i Aragonii. Na południe od Rambla rozciąga się modny od niedawna Raval (dawna przemysłowa dzielnica), w którego granicach znajduje się Muzeum Sztuki Współczesnej (MACBA). Na zachód od starego miasta rozciąga się sieć ulic znana jako Eixample, która utworzona została pod koniec XIX stulecia przez architektów modernistycznych, wśród których był sam Antonio Gaudí. Na tym obszarze znajduje się większość zabytków art nouveau, eleganckich sklepów oraz restauracji. Panoramę miasta najlepiej oglądać z niewielkiego wzgórza Montjuic (173 metry n.p.m). To właśnie tutaj w starożytności Rzymianie wznieśli świątynię ku czci Jowisza, a jakiś czas później dość strome stoki zamieszkali wypędzeni z miasta Żydzi. Nazwa wzgórza pochodzi prawdopodobnie od Mons Jovis, lub od Żydów - Monte Judito (Żydowskie Wzgórze). W XVII wieku Kastylijczycy wybudowali tu ufortyfikowany zamek, który zachował się do czasów obecnych. Ponadto znajduje się tu także słynny Pałac Narodowy (Palau Nacional) w którym obecnie swoją siedzibę ma Muzeum Narodowe Katalonii (Museu Nacional d'Art de Catalunya). Na szczyt Montjuic (177 metrów) można dostać się kolejką linową. Część zbocza wzgórza pokryta jest dobrze utrzymanymi parkami i ogrodami. W Barcelonie znajduje się wiele wspaniałych budowli. Do najważniejszych z nich zaliczyć możemy m.in. zaprojektowaną przez Gaudiego secesyjną katedrę Sagrada Familia, gotycki kościół Santa Maria del Mar, XIV wieczną kaplicę św. Agaty, secesyjny Pałac Muzyki Katalońskiej, 50 metrowy Pomnik Kolumba, szpital św. Pawła, Muzeum Picassa, wzniesioną na przełomie XIII-XV wieku katedrę św. Eulalii, bazylikę La Mercé oraz usytuowany na malowniczym wzgórzu w północnej części miasta bajkowy Park Guell.

Katedra św. Eulalii

Budowa obecnej katedry w Barcelonie rozpoczęta została w XIII wieku i ciągnęła się przez blisko dwa kolejne stulecia. Powstała ona w miejscu starszej świątyni wybudowanej jeszcze w czasach rzymskich. Swój obecny neogotycki kształt katedra uzyskała w czasie ostatniej większej przebudowy jaka przeprowadzona została w XIX wieku. Świątynia poświęcona jest żyjącej na przełomie III i IV wieku n.e. św. Eulalii z Méridy. Pochodziła z zamożnej chrześcijańskiej rodziny z okolic obecnej Barcelony i poniosła męczeńską śmierć w czasach panowania Dioklecjana i Maksymiana, będąc kilkunastoletnią dziewczyną. We wnętrzu katedry warto zwrócić uwagę na ołtarz główny, gotyckie stalle w prezbiterium oraz grobowiec św. Eulalii. Od strony południowej do świątyni przylegają zabudowania dawnej siedziby arcybiskupa, które skupiają się wokół czworobocznego krużganka na którym żyje 13 gęsi (każdy przypada na rok życia świętej Eulalii.).

Pałac Muzyki Katalońskiej

Pałac Muzyki Katalońskiej (Palau de la Música Catalana) to okazały gmach w Barcelonie znajdujący się przy przy ulicy Carrer Sant Pere Més Alt w dzielnicy Ciutat Vella. Powstał w latach 1905-1908 według projektu znanego katalońskiego architekta Lluísa Domenècha i Montanera (1849-1923). Jego przeznaczeniem miała być nowa siedziba dla chóru założonego przez Lluísa Milleta i Amadeo Vivesa w 1891 roku. Niestety okazało się, że jego główna sala koncertowa posiada słabą akustykę. Problem był na tyle duży, że zdarzało się, iż podczas koncertów dźwięk muzyki zagłuszany był biciem dzwonów z pobliskiego kościoła lub odgłosami ruchu ulicznego. Oprócz głównej sali koncertowej, w pałacu znajdują się także dwie mniejsze sale w których organizowane są często kameralne koncerty. Z uwagi na swoją formę, bogate zdobienia oraz liczne dekoracje budynek stanowi jeden z najważniejszych zabytków katalońskiej secesji. W 1997 roku został on wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Szpital św. Krzyża i św. Pawła

Rozległy kompleks budynków Szpitala św. Krzyża i św. Pawła (L'Hospital de la Santa Creu i Sant Pau) znajduje się w dzielnicy Eixample. Wzniesiono go w latach 1902-1930 według projektu znanego katalońskiego architekta Lluísa Domenècha i Montanera (1849-1923). Cały kompleks składa się z budynku głównego, przeznaczonego na administrację oraz 27 pawilonów. Wszystkie budynki połączone są ze sobą podziemnymi korytarzami, przystosowanymi do transportu chorych. Najstarsza część założenia wraz z gmachem głównym reprezentuje styl katalońskiej secesji, pozostałe pawilony zaś wybudowanu w duchu modernistycznym. W 1997 roku szpital został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Sagrada Família

Sagrada Família to imponujący kościół w dzielnicy Eixample, który uznawany jest główne osiągnięcie wybitnego katalońskiego architekta Antoniego Gaudíego (1852-1926). Budowla reprezentuje styl secesji i w założeniu miała przypominać jeden wielki organizm. Z uwagi na to, że Gaudí wielokrotnie zmieniał swój projekt i zginął (wpadając pod przejeżdżający tramwaj) prace nad budowlą zostały wstrzymane. Część planów katedry zostało zniszczonych bądź zagubionych w czasie hiszpańskiej wojny domowej. Jakiś czas później powrócono do projektu jednak z powodu organicznej formy budowli oraz niepowtarzalności detali architektonicznych budowa katedry trwa po dziś dzień. Budowa świątyni w całości realizowana z dobrowolnych datków wiernych oraz biletów wstępu.

Pozostałe Zabytki Barcelony

• Bazylika Matki Bożej Morza (Basílica de Santa Maria del Mar) - wzniesiona została w latach 1329-1383 w stylu gotyku katalońskiego. W 1428 roku kościół został częściowo uszkodzony w wyniku trzęsienia ziemi jakie nawiedziło miasto. Zniszczona została wówczas m.in. rozeta w oknie na fasadzie zachodniej, którą odbudowano w stylu gotyku płomienistego. Kościół Santa Maria del Mar jest świątynią typu bazylikowego z nawą środkową nieco wyższą od bocznych. Do jego wnętrza prowadzi bogato zdobiony portal z tympanonem oraz gotyckimi blendami po obydwu stronach. Wnętrze świątyni zostało pozbawione dekoracji w wyniku pożaru jaki nawiedził świątynię w 1936 roku.
• Bazylika La Mercé (Basílica de la Mare de Déu de la Merce) - jest to barokowy kościół katolicki usytuowany w zabytkowej dzielnicy Barri Gotic. Wzniesiono go w latach 1765-1775 według projektu Josepa Masa i Dordala. Bazylika powstała w miejscu starego kościoła, którego początki sięgają XIII stulecia. Wnętrze świątyni zostało urządzone w niezwykle wystawny sposób, z zespołem złoconych ołtarzy, mozaik i fresków na beczkowym sklepieniu i ścianach. Niegdyś w sąsiedztwie kościoła znajdował się klasztor mercedariuszy, zlikwidowany w 1835 roku. Zabudowania klasztorne zostały wówczas zaadaptowane na szkołę, a następnie na cele militarne, które pełnią do dnia dzisiejszego.
• Pałac Rządu Katalonii (Palacio de la Generalidad de Cataluña) - jest to okazała budowla w której swoje siedziby mają rząd oraz prezydent Katalonii. W swoim obecnym kształcie pałac powstał w XVI wieku. Renesansową fasadę zaprojektował znany kataloński architekt Pere Blai (1553-1620). Budowla ma kształt czworokąta z wewnętrznym dziedzińcem z gotycką galerią na którym rosną drzewka pomarańczowe. W jego wnętrzach na uwagę zasługuje pochodząca z przełomu XVI i XVII wieku bogato zdobiona freskami Sala św. Jerzego (Salón de San Jorge).
• Klasztor Sant Pau de Camp (Monestir de Sant Pau deL Camp) - jest to romańska świątynia, która wzniesiona została na przełomie XI i XII wieku w miejscu starego drewnianego klasztoru. W momencie budowy obiekt znajdował się poza murami ówczesnego miasta (obecnie dzielnica Ciutat Vella). Praktycznie od samego początku właścicielami klasztoru byli benedyktyni. W XVII wieku na terenie świątyni utworzony został nowicjat a w 1835 roku obiekt przestał pełnić funkcje sakralne. Ciężki okres klasztor przeżywał w czasie hiszpańskiej wojny domowej, kiedy to został splądrowany i zniszczony. Po wojnie budowla została odrestaurowana i obecnie stanowi jeden z najstarszych zabytków sakralnych Barcelony.
• Kościół Serca Jezusowego na Tibidabo (Temple Expiatori del Sagrat Cor) - jest to okazała rzymskokatolicka świątynia usytuowana na wzgórzu Tibidabo (512 metrów). Głównym impulsem do budowy kościoła były krążące pod koniec XIX wieku liczne plotki o zamiarach budowy w tym miejscu hotelu z kasynem oraz kościoła protestanckiego. W 1886 roku okoliczne tereny zakupił Zarząd Rycerzy Katolickich i zlecił budowę tu pierwszej kaplicy. W latach 1902-1951 zastąpiono ją okazałym kościołem wzorowanym na paryskiej bazylice Sacre-Coeur. Jak głosi jedna z barcelońskich legend świątynia wybudowana została w miejscu gdzie diabeł miał kusić samego Jezusa Chrystusa podczas jego postu przed rozpoczęciem działalności misyjnej w tym miejscu. Głównym projektantem budowli był znany kataloński architekt Enric Sagnier i Villavecchia (1858-1931). Kościół łączy w sobie cechy stylu modernistycznego z neogotykiem. Jego charakterystycznym elementem jest wystająca z kopuły wieża zwieńczona siedmiometrową figurą Jezusa.
• Pomnik Krzysztofa Kolumba (Monument a Colom) - jest to imponujący monument, który znajduje się przy południowym krańcu ulicy La Rambla. Wzniesiono go w 1888 roku na Wystawę Światową w Barcelonie zorganizowaną na cześć pierwszej podróży Kolumba do obu Ameryk. Pomnik składa się z 40 metrowej kolumny korynckiej na której umieszczono wykonany z brązu 7 metrowy posąg Krzysztofa Kolumba wskazującego prawą ręką na Nowy Świat. Cokół ozdobiony jest m.in. kotwicą, czterema spiżowymi skrzydlatymi Wiktoriami, gryfami oraz posągami reprezentującymi cztery królestwa Hiszpanii (Królestwo Leónu, Królestwo Aragonii, Królestwo Kastylii oraz Księstwo Katalonii).
• Łuk Triumfalny (Arc de Triomf) - jest to imponująca 30-metrowa budowla, która znajduje się w samym sercu miasta przy styku ulic Passeig de Lluís Companys i Passeig de Sant Joan. Łuk wybudowano w 1888 roku jako bramę wjazdową na Wystawę światową (EXPO) jaka odbyła się w Barcelonie w 1888 roku. Głównym projektantem budowli został znany kataloński architekt Josep Vilaseca i Casanovas (1848-1910). Do budowy łuku użyto charakterystycznej czerwonej cegły. Budowla reprezentuje styl Neo-Mudéjar.
• Pałac Królewski Pedralbes (Palau Reial de Pedralbes) - jest to okazała rezydencja, która wzniesiona została w XVII wieku. W latach 1919-1931 pałac pełnił funkcję rezydencji hiszpańskiej rodziny królewskiej. Obecnie w jego murach swoją siedzibę ma Unia na rzecz Regionu Morza Śródziemnego.
• Ratusz (Casa de la Ciutat) - znajduje się w samym sercu starego miasta a placu Sant Jaume. Jego początki sięgają drugiej połowy XIV wieku, kiedy to wzniesiona została tu pierwsza gotycka budowla rajców miejskich. W kolejnych wiekach była ona wielokrotnie przebudowywana i modernizowana. We wnętrzu na uwagę zasługuje Salon Rady Stu (Consell de Cent) gdzie podejmowane są najważniejsze decyzje dotyczące miasta. Zarówno sala jak i instytucja zawdzięcza swoją nazwę liczbie członków ją tworzących.
• Ruiny świątyni Augustusa - są to pozostałości pochodzącej z I wieku n.e. starożytnej świątyni poświęconej cesarzowi Augustowi. Do czasów obecnych zachowały się tylko cztery kolumny korynckie z kapitelami i podstawą.
• Kawiarnia Els Quatre Gats (Cztery Koty) - jest to słynna kawiarnia, która obecnie uchodzi za jedno nieformalnych centrów katalońskiego modernizmu. Głównym inicjatorem jej powstania był znany hiszpański malarz Ramon Casas i Carbó (1866-1932), który zapragnął stworzyć lokal-kolebkę artystów na wzór paryskiego Le Chat Noir. Do stałych gości lokalu należeli tacy znani artyści jak m.in. Santiago Rusinol, Pablo Picasso, Miquel Utrillo, Antoni Gaudi czy Julio González. W kawiarni bardzo często prowadzone były burzliwe dyskusje na temat kultury i sztuki a także organizowano wystawy czy spotkania literackie i muzyczne.
• Miasteczko Hiszpańskie (Poble Espanyol) - jest to plenerowe muzeum z przeszło 100 budynkami reprezentującymi typową regionalną architekturę Hiszpanii. Wybudowano je na Wystawę światową (EXPO) jaka odbyła się w 1929 roku Barcelonie. Obecnie jest to jedno z bardziej popularnych miejsc w całej Barcelonie. Na jednym z placów (Plaza Mayor) regularnie organizowane są różnego rodzaju wydarzenia czy imprezy jak m.in. fiesty, pokazy flamenco czy koncerty.

Ciekawostki

• W 2011 roku władze Barcelony zakazały noszenia stroju bikini, oczywiście z wyjątkiem plaży. Spowodowane to było apelami mieszkańców którym nie podobał się ciągły widok roznegliżowanych turystów na ulicach Barcelony;
• Pierwsza linia metra w Barcelonie została uruchomiona już w 1924 roku;
• W 1957 roku w Barcelonie otwarty został stadion piłkarski Camp Nou; na którym swoje mecze rozgrywa drużyna FC Barcelona;
• Ceny nieruchomości w Barcelonie są najwyższe spośród wszystkich miast w Hiszpanii.

Multimedia