Zamek w Ciechanowie

Ciechanów to niewielkie miasto w centralnej Polsce (województwo mazowieckie), położone nad rzeką Łydynią (lewy dopływ Wkry). Jednym ciekawszych zabytków jest tu usytuowany nad brzegiem rzeki średniowieczny zamek książąt mazowieckich. Jego budowa rozpoczęta została w połowie XV wieku w czasach rządów księcia mazowieckiego Siemowita III (1320-1381). Głównym zadaniem zamku miała być ochrona ludności miasta, wraz z najcenniejszym dobytkiem w czasie wrogich najazdów (najpierw litewskich, a potem krzyżackich). Jedyną drogą prowadzącą do zamku, od strony miasta, przez bagniste rozlewiska rzeki Łydyni był drewniany most, o długości prawie 300 metrów (łatwy do demontażu). Tak usytuowana twierdza była praktycznie nie do zdobycia i nigdy nie została zajęta przez wrogie oddziały. Największy okres świetności zamku w Ciechanowie przypadła na okres panowania księcia Janusza I (1346-1429), najstarszego syna Siemowita. To właśnie on po klęsce Krzyżaków pod Grunwaldem w 1410 roku polecił rozbudować i umocnić dodatkowo warownię. Podniesiono wówczas poziom dziedzińca o blisko 1,5 metra a także wybudowano okazały budynek mieszkalny. W 1476 roku twierdza wraz z miastem została dotkliwie strawiona przez pożar. Po tym tragicznym wydarzeniu zamek odbudowano oraz zmodernizowano. W kolejnych wiekach warowano była sukcesywnie przebudowywana. zatracając stopniowo swój obronny charakter. W połowie XVI wieku zamek stał się własnością Królowej Bony (1494-1557), która uczyniła z niego jedną ze swoich rezydencji. W czasie potopu szwedzkiego zamek został najechany i zniszczony przez Szwedów. Po tym wydarzeniu zrujnowana warownia została częściowo rozebrana (pozyskany kamień posłużył na budowę browaru w pobliskiej Opinogórze) i w konsekwencji opuszczona. Na przełomie XIX i XX wieku malownicze ruiny przyciągały wiele znakomitości ze świata kultury. m.in. Zygmunta Krasińskiego, Bolesława Prusa, Marię Konopnicką, Stefana Żeromskiego czy Henryka Sienkiewicza. To właśnie na dziedzińcu zamku ciechanowskiego Sienkiewicz opisał w "Krzyżakach" pojedynek Zbyszka z Bogdańca z rycerzem krzyżackim Rotgierem. W czasie II wojny światowej zamek był miejscem egzekucji członków ruchu oporu oraz polskich zakładników. Dziś malownicze ruiny udostępnione są dla zwiedzających.

Ciekawostki

• Od 2004 roku przy zamku w Ciechanowie działa Chorągiew Rycerstwa Ziemi Ciechanowskiej, grupa rekonstruująca stan rycerski wczesnego XV wieku.