Żelazny Most - panorama

Ironbridge to niewielka miejscowość przemysłowa w północno-zachodniej Anglii, położona nad rzeką Severn w pobliżu Shrewsbury. Miejsce to związane jest z działalnością wielkich wynalazców i inżynierów z rodziny Darbych. To własnie Abraham Darby I (1678-1717) w 1709 roku zrewolucjonizował hutnictwo, wprowadzając węgiel kamienny jako paliwo wkładowe do wielkich pieców. Niespełna 35 lat później jego syn Abraham Darby II (1711-1763) pierwszy raz przetopił rudę żelaza z wykorzystaniem koksu, a w 1779 roku jego wnuk Abraham Darby III (1750-1791) wzniósł nad miejscową rzeką Severn pierwszy na świecie żelazny most Iron Bridge (wcześniej do budowy mostów używano drewna lub kamienia). Przeprawa ta ma długość 30 metrów, waży blisko 380 ton i posiada jedno przęsło. Most oddany został do użytku 1 stycznia 1779 roku, a od 1934 roku udostępniony jest tylko dla ruchu pieszego. Imponująca konstrukcja bardzo szybko zaczęła przyciągać rzesze ciekawskich przemysłowców, którzy zapragnęli budować podobne obiekty. Ponadto przybywali tu także podróżnicy i artyści jak m.in. George Robertson (1748–1788), który uwiecznił most na jednym ze swoich obrazów. Po pierwszej większej powodzi, gdy okazało się, że most ten bardzo dobrze poradził sobie z napierającą nań wodą, konstrukcje żelazne stały się coraz bardziej popularne i wznoszone w całej ówczesnej Europie. Przedsięwzięcie to zapoczątkowało trwającą 100 lat erę budownictwa mostowego z żeliwa oraz kutej stali, a sam most wraz z pobliskimi zakładami przemysłowymi urósł do symbolu ery industrializacji Anglii. W 1979 roku by uczcić 200 rocznicę budowy Iron Bridge na moście zebrało się przeszło 200 osób. Obchody uroczystości przybrały nieoczekiwany obrót, gdy nagle część mostu się oberwała i wpadła do wody. W drugiej połowie XX wieku Ironbridge wraz z okolicznymi przemysłowymi miasteczkami wzdłuż rzeki Severn, przekształcone zostały w rozległy skansen techniki, na który składają się liczne zabytkowe osiedla, zakłady oraz warsztaty. W 2018 roku most został poddany gruntownej renowacji w czasie której odzyskał swój oryginalny czerwono-brązowy kolor.

Iron bridge - Obraz Williama Williamsa z 1780 roku

Odwiedzając Ironbridge oprócz słynnego mostu warto także zwiedzić znajdujące się w sąsiedztwie Żelaznego Mostu - Muzeum Wąwozu (Museum of Gorge), Tunel Smołowy (Tar Tunel), rozlokowane dawnej hucie Coalbrookdale - Muzeum Żelaza (Museum of Iron) oraz domy rodziny Darbych (Darby Houses). W 1986 roku Żelazny Most w Ironbridge, jako pierwszy przemysłowy obiekt został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Ciekawostki

  • Żyjący w XVIII wieku teolog John Wesley zachwycając się mostem stwierdził, że wątpi czy słynny Kolos Rodyjski ważył więcej. Jego wątpliwości okazały się słuszne, bowiem jak wykazały badania Kolos ważył 70 tan podczas gdy Iron Bridge waży blisko 380 ton.

mail

Multimedia