Bruksela to stolica i zarazem jedno z największych miast Belgii, położone w środkowej części kraju nad rzeką Zenne (Senne). Pierwsze wzmianki historyczne o osadzie znajdującej się w miejscu obecnego miasta pochodzą z połowy X wieku. Rozkwit miasta nastąpił jednak dopiero w XIII wieku, kiedy to stało się stolicą Brabancji (obecnie kraina historyczna obejmująca część Belgii i południowo-zachodniej Holandii). Korzystne położenie na ważnym szlaku wiodącym z Gandawy do Kolonii przyczyniło się do rozwoju handlu i rzemiosła. Po tych czasach po dziś dzień zachowały się nazwy placów i ulic nawiązujące do tej działalności, np. Targ Zbożowy, Wzgórze Jarzynowe, ulica Serowa czy plac Drobiu. Na przełomie XVI i XVII wieku miasto stało się miejscem licznych scysji między Francja a Hiszpanią, dodatkowo podsycanych wojną religijną pomiędzy katolikami i protestantami. W 1695 roku Bruksela została dotkliwie zniszczona przez wojska króla Francji, Ludwika XIV. W późniejszym czasie miasto dostało się we władanie Habsburgów a po klęsce Napoleona pod Waterloo stała się jedną z dwóch stolic Królestwa Zjednoczonych Niderlandów. W 1830 roku Bruksela podniesiona została do rangi stolicy niepodległej Belgii. Wtedy też nastąpiła gruntowna przebudowa miasta. Po II wojnie światowej Bruksela stała się centrum zjednoczonej Europy. Miasto stanowiło także siedzibę EWG. Obecnie swoje siedziby mają tu takie organizacje jak NATO, EUROATOM czy Parlament Unii Europejskiej.
Zwiedzanie
Większość najcenniejszych zabytków Brukseli ulokowanych jest wokół utworzonego w XIII wieku głównego placu miasta zwanego Grand-Place (Grote-Market). Wokół niego znajdują się takie budowle jak m in. XIV wieczny Ratusz (Hôtel de Ville) czy Rezydencja Królów Hiszpańskich (Maison du Roi). Pozostałe ważne zabytki miasta to m in. będący obecnie siedzibą parlamentu Pałac Narodów (Palais de la Nation), XVI wieczny Hotel Ravenstein, Katedra św. Michała (Cathédrale St-Michel), będąca jednym z symboli miasta figurka Manneken pis (Siusiający chłopiec), barokowy Kościół świętego Jana Baptysty, Muzeum Victora Horty, kościół Notre Dame du Sablon, wybudowane z okazji Expo 1958 słynne Atomium oraz stanowiąca pozostałości dawnych fortyfikacja miejskich Czarna Wieża (Tour Noir). W 1998 roku zabytkowe centrum Brukseli zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Muzea w Brukseli
- Królewskie Muzeum Sztuki Dawnej (Musée Royale d’Art Ancien) - stanowi część Królewskiego Muzeum Sztuk Pięknych przy ul. Museumstraat/Rue du Musée 9 i prezentuje rzeźbę i malarstwo z XIV-XIX stulecia. Zbiory obejmują głównie sztukę Niderlandzką, przede wszystkim sztukę flamandzką. Obejrzeć można tu prace takich mistrzów malarstwa europejskiego jak m.in. Lucjan Cranach (starszy), Dirk Bouts, Pieter Bruegel (starszy), Rubens, Hugo van der Goes, Anthony van Dyck czy Hieronim Bosch. Pośród licznych dzieł na szczególną uwagę zasługują m.in. fresk ze sceną Zwiastowania Roberta Campina, słynny Tryptyk Alessandra Sforzy czy dwa portrety Rogiera van der Weyden.
- Muzeum Sztuki Nowoczesnej (Musée d'Art Moderne) - stanowi część Królewskiego Muzeum Sztuk Pięknych przy ul. Museumstraat/Rue du Musée 9 i prezentuje głównie malarstwo współczesne (XIX i XX wiek). Obejrzeć można tu prace m.in. Gauguina, Matisse’a, Degasa czy Dalego. Ponadto wiele dzieł sztuki pozostawili w muzeum Pierre Alechinsky, Asger Jorn i Karel Appel, członkowie awangardowej grupy CoBrA. Największa sekcja muzeum poświęcona jest surrealizmowi.
- Muzeum Instrumentów Muzycznych (Musee Instrumental du Conservatoire de Musique) - znajduje się przy ulicy Rue Montagne de la Cour 2 i prezentuje bogatą kolekcję klasycznych instrumentów muzycznych. Całość kolekcji podzielona zostałą na regiony i kraje pochodzenia. Obejrzeć tu można m.in. prototypy instrumentów Adolphe'a Saxa (belgijskiego wynalazcy saksofonu) czy należącą niegdyś do króla Leopold II kolekcję blisko stu hinduskich instrumentów
- Królewskie Muzeum Sztuki i Historii (Musée Art & Histoire) - znajduje się na terenie Parku Cinquantenaire (Parc du Cinquantenaire 10) i prezentuje różnego rodzaju przedmioty i artefakty archeologiczne z czasów Merowingów, a także znaleziska z Egiptu i Bliskiego Wschodu. Obejrzeć tu można m.in. egipskie sarkofagi, jeden z posągów z Wyspy Wielkanocnej, mozaiki podłogowe z Apamei czy makietę starożytnego Rzymu.
- Królewskie Muzeum Armii (Musée royal de l'armée et de l'histoire militaire) - znajduje się na terenie Parku Cinquantenaire (Parc du Cinquantenaire 10) i prezentuje historię rozwoju technologii militarnej i wojskowej na przestrzeni ostatnich dziesięciu stuleci. Obejrzeć tu można m.in. kolekcję białej broni, liczne zbroje rycerskie, dawne mundury, pierwsze egzemplarze broni palnej czy pojazdy pancerne i samoloty. Placówka stanowi jeden z oddziałów Królewskiego Muzeum Sztuki i Historii.
- Muzeum Motoryzacji (Autoworld ) - znajduje się na terenie Parku Cinquantenaire (Parc du Cinquantenaire 11) i prezentuje kolekcję zabytkowych pojazdów jakie produkowane były od końca XIX wieku po czasy obecne. Placówka stanowi jeden z oddziałów Królewskiego Muzeum Sztuki i Historii.
- Muzeum Miasta Brukseli (Musée de la Ville de Bruxelles) - mieści się w XVI wiecznym pałacu przy Grand Place i przybliża historię miasta oraz prezentuje wystawy z ceramiką i wyrobami ze srebra. Obejrzeć można tu m.in. historyczne makiety i mapy Brukseli, kolekcję gobelinów, lokalne wyroby ze srebra oraz ceramikę.
- Muzeum Komiksu (Centre Belge de la Bande Dessinée) - mieści się w zabytkowym secesyjnym gmachu dawnego magazynu tekstylnego Charlesa Waucqueza (zaprojektowanego przez Victora Hortę) przy ulicy Rue des Sables 20 i prezentuje historię komisku począwszy od jego narodzin po czasy obecne. Obejrzeć tu można m.in. rysunki, oryginalne szkice i pierwsze wydania kultowych komiksów najwybitniejszych belgijskich rysowników, m.in.: Hergégo (twórcę Tintna), Peyo (twórcę Smerfów), czy Morrisa (Lucky Luke). Na terenie placówki znajduje się także biblioteka w której zgromadzono przeszło trzy tysiące komiksów z całego świata.
- Muzeum Kakao i Czekolady (Musée du Cacao et du Chocolat) - znajduje się przy ulicy Rue de la Tete d'or 9 i prezentuje historię ziaren kakaowca oraz produkcji czekolady. Placówka pozwala się zapoznać z technologią produkacji czekolady a także można się tu dowiedzieć jak czekolada trafiła z Ameryki Południowej na stoły Europejczyków.
- Muzeum Dalekiego Wschodu (Musées d'Extreme-Orient) - znajduje dzielnicy Laeken się przy ulicy Avenue Van Praet 44 i prezentuje kulturę oraz sztukę Dalekiego Wschodu. Obejrzeć tu można m.in. kolekcję orientalnych rycin oraz chińską porcelanę. Na terenie placówki znajduje się także kilka interesujących budowli z których na uwagę zasługuje wzniesiony na polecenie króla Leopolda II bogato zdobiony Pawilon Chinski oraz Japońska Wieża.
- Muzeum Horta (Musée Horta) - znajduje się przy ulicy Rue Américaine 23-25 i poświęcone jest znanemu belgijskiemu architektowi i projektantowi Victorowi Horta (1861-1947). Obecnie uważany on jest za jednego z największych europejskich architektów stylu secesyjnego. Często też jemu przypisuje wprowadzenie tego stylu do architektury. Horta zaprojektował wiele domów i sklepów w Brukseli i innych miastach. Niektóre z nich zostały zniszczone w pożarach, lub wyburzone w czasach, gdy moda na secesję przeminęła, ale wiele z nich istnieje do dziś.
- Muzeum Magritte'a (Musée Magritte) - mieści się w neoklasycystycznym gmachu (Hôtel du Lotto) przy ulicy i poświęcone jest wybitnemu belgijskiemu malarzowi uważanemu za jednego z pięciu geniuszy surrealizmu René Magritte'owi. Jego dzieła znacząco wpłynęły na sztukę drugiej połowy XX wieku, zwłaszcza na pop-art. Prace artysty wystawiono na trzech kondygnacjach. Każde piętro przedstawia inną etap życia i twórczości Magritte’a, dzięki czemu można prześledzić, w jaki sposób ewoluował i rozwijał się jego styl.
- Muzeum Mody i Koronki (Musée Mode & Dentelle) - znajduje się przy ulicy Rue de la Violette 12 i poświęcone jest historii mody i rzemiosła koronkarskiego. Obejrzeć można tu m.in. pokaźną kolekcję koronek, które wyszywane są w Brukseli już od XII stulecia.
- Muzeum Piwa Gueuze (Musée Bruxellois de la Gueuze) - mieści się na terenie starych zabudowań browaru Cantillon przy ulicy Rue Gheude 56 i prezentuje historię oraz proces wytwarzania słynnego belgijskiego piwa gueuze. Trunek powstaje przez zmieszanie kilku roczników lambica, a następnie ponownie fermentuje w butelkach typu szampańskiego. Stary lambik dostarcza aromat i smak, natomiast młody - cukier pozwalający na kontynuowanie fermentacji. Jednym z niewielu browarów robiącym gueuze, jak i inne piwa lambiczne w tradycyjny sposób jest właśnie browar Cantillon w Brukseli.
- Muzeum Strojów (Musée du Costume et de la Dentelle) - znajduje się przy rue de la Violette 6 i prezentuje kolekcję belgijskich strojów regionalnych jakie noszone były na przełomie od XVI do XIX wieku.
- Muzeum Zabawek (Musée du Jouet) - znajduje się przy ulicy Rue de l'Association 24 i prezentuje zabawki z różnych epok i krajów. Obejrzeć tu można m.in. bogato ubrane lalki, modele dawnych pojazdów oraz najnowocześniejszych samochodów.
- Muzeum Przyrodnicze (Musée des sciences naturelles) - znajduje się przy ulicy Rue Vautier 29 i prezentuje zbiory z takich dziedzin nauki jak m.in. biologia, geologia, oceanografia czy paleontologia.
- Muzeum Filmu CINEMATEK (Musée du cinéma CINEMATEK) - znajduje się przy ulicy Rue Baron Horta 9 i prezentuje historię belgijskiej kinematografii. Placówka zajmuje się także gromadzeniem i archiwizowaniem starych filmów.
- Brukselskie Muzeum Designu (Brussels Design Museum) - znajduje się przy ulicy Belgiëplein 1 i prezentuje różnego rodzaju przedmioty i eksponaty reprezentujące szeroko pojęty Pop Art. Większość eksponatów wykonane jest z plastiku.
- Muzeum Transportu Miejskiego (Musée du Transport Urbain Bruxellois) - mieści się w dawnym budynku zajezdni przy ulicy Avenue de Tervueren 364 i prezentuję historię transportu miejskiego w Brukseli. Obejrzeć tu można m.in. kolekcję zabytkowych autobusów, trolejbusów czy tramwai. Istniej także możliwość przejechania się zabytkowym tramwajem po mieście.
- Muzeum MOOF (Musée MOOF) - znajduje się przy ulicy Rue du Marché aux Herbes 116 i poświęcone jest komiksom oraz filmom animowanym. W placówce prezentowane są komiksy i figurki postaci z najpopularniejszych historyjek obrazkowych.
- Muzeum Piwa (Musée de la Biere) - znajduje się przy Grand Place 10 i prezentuje bogatą kolekcję butelek różnych rodzajów i odmian belgijskiego piwa oraz narzędzia i maszyny używane do jego warzenia.
- Muzeum Belvue (Musée Belvue) - mieści w neoklasycystycznym gmachu (Hôtel Bellevue) się przy Place des Palais 7 i prezentuje różnego rodzaju przedmioty i eksponaty dotyczące historii Belgii począwszy od roku 1830, aż po czasy współczesne.
Ciekawostki
- W 1618 roku w Brukseli otwarto pierwszy na świecie lombard;
- Bruksela wraz z całym regionem stołecznym posiada oficjalnie status obszaru dwujęzycznego, gdzie działają dwie wspólnoty językowe: francuska (85-90% ludności) i flamandzka (10-15% ludności). Każda z grup językowych posiada odrębne szkoły, uczelnie, biblioteki, teatry.
