Wielki Presław to miasto w północno-wschodniej Bułgarii, położone nad rzeką Golama Kamczija u podnóża Gór Presławskich, około 20 km w kierunku południowo-zachodnim od Szumen. Założone zostało w 821 roku przez bułgarskiego chana Omurtaga (814-831) w miejscu dawnej trackiej osady. Bardzo szybki rozwój spowodował, że jeszcze w tym samym wieku Presław stał się jednym największych i najważniejszych ośrodków Pierwszego Państwa Bułgarskiego. W 894 roku za panowania cara Symeona I miasto zyskało przydomek "Wielki" i podniesione zostały do rangi stolicy kraju na rzecz pogańskiej Pliski. Wkrótce potem Wielki Presław stał się jednym z najznamienitszych miast Europy, które pod względem piśmiennictwa i kultury konkurowało z Konstantynopolem. Działa tu m in. słynna szkoła piśmiennicza, znana także pod nazwą "szkoły presławskiej". Po przyjęciu przez Bułgarię chrztu w 863 roku miasto stanowiło także jeden z ważniejszych ośrodków chrześcijaństwa w regionie. Pociągnęło to za sobą budowę nowych kościołów. Na soborze, Simeon ogłosił bułgarski oficjalnym językiem państwowym i liturgicznym, który miał być także używany do spisywania świętych ksiąg. W 972 roku Wielki Presław został najechany i podbity przez Bizantyjczyków. Niespełna pięć lat później Bułgarzy odbili miasto jednak na początku XI wieku ponownie zostało ono zajęte przez Bizancjum. W czasie ich panowania miasto nosiło nazwę Joannopolis. Funkcje stołeczne Wielki Presław pełnił do 1187 roku kiedy to nową stolicą kraju stało się Wielkie Tyrnowo. W 1388 roku miasto zostało najechane i zniszczone przez Turków, pod okupacja których pozostawało przez blisko pięć kolejnych wieków.
Zwiedzanie
Z tego niegdyś potężnego miasta do czasów obecnych zachowały się jedynie malownicze ruiny (położone około 2 km na południe od obecnego miasta). W skład zajmującego blisko 500 hektarów rezerwatu archeologicznego wchodzi m in. średniowieczny gród z zarysami podwójnego pierścienia murów obronnych, fragmenty kompleksu klasztornego, relikty łaźni oraz pozostałości wzniesionej w 908 roku Okrągłej (Złotej) Cerkwi. W bezpośrednim sąsiedztwie ruin znajduje się także Muzeum Archeologiczne w którym obejrzeć można m in. liczne artefakty oraz dawne przedmioty pochodzące ze słynnego presławiskiego skarbca jakie udało się znaleźć w trakcie wykopalisk. Za najcenniejszy eksponat muzeum uważana jest pochodząca z przełomu IX i X wieku wykonana z ceramicznych płytek ikona św. Teodora Stratilatosa.
