Szkocja

Kraje

Szkocja to kraj stanowiący część składowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Zajmuje on północną części wyspy Wielkiej Brytanii oraz sąsiadujące z nią archipelagi Hebrydy, Orkady i Szetlandy. Językami urzędowymi są angielski oraz na północy - celtycki szkocki, czyli gaelicki. Krajobraz Szkocji w przeważającej części jest wyżynny oraz górski. Na północy dominują Góry Kaledońskie i Grampiany, na południu zaś rozciąga się Wyżyna Południowoszkocka. Góry urywają się stromo nad morzem, które otacza Szkocję z trzech stron. W centrum Szkocji znajduje się niewielka Nizina Środkowoszkocka skupiająca większą część ludności. Stolicą Szkocji jest Edynburg, a największym miastem robotnicze Glasgow. Powszechnie rozpoznawalnym symbolem Szkocji jest kilt, czyli spódnica w szkocką kratę (a tartan kilt). Jest to element uroczystego stroju męskiego, który występuje w wielu wersjach kolorystycznych. Za symbol Szkocji uważa się także dudy, drewniany instrument dęty z grupy aerofonów stroikowych. Pod względem ilość zabytków historycznych Szkocja ustępuje w znacznej mierze sąsiedniej Anglii, ale miejscowy krajobraz uchodzi za jeden z najpiękniejszych w Europie. Jego charakterystycznym elementem są niezwykle malownicze wzniesienia oraz rozciągnięte zbiorniki wodne, zarówno słone jak i słodkie, określane słowem loch.

Szacuje się, że tereny obecnej Szkocji zamieszkiwane były od co najmniej od V tysiąclecia p.n.e. Najstarsze zachowane zabytki pochodzą sprzed około 5 tysięcy lat. Ich największe skupisko znajduje się na Orkadach, gdzie znaleziono nie tylko kurhany, ale i liczne kamienne kręgi. Praktycznie od samego początku na terenie Szkocji dochodziło do konfrontacji różnych kultur i ludów. Walki o wpływy ciągną się praktycznie przez całą historię Szkocji. Jako jednolity organizm społeczny i gospodarczy, Szkocja istnieje od IX stulecia, kiedy to Kenneth MacAlpin władca celtyckiego królestwa Dalriady, zdobył koronę królestwa Piktów (jego matka pochodziła z piktyjskiego rodu królewskiego) jednocząc oba państwa. Szkoci często walczyli między sobą, ale nie raz powstawali też przeciw władzy angielskich królów. Listę buntowników otwierają William Wallace i Robert Bruce, zamyka zaś przywódca ostatniej rebelii jakobitów, książę Karol Edward. Z czasem Szkocja została połączona z Anglią, najpierw unią personalną gdy Jakub VI z dynastii Stuartów zasiadł na tronie angielskim po śmierci Elżbiety I, potem zaś unią realną w 1707 roku, kiedy powstało Królestwo Wielkiej Brytanii. Mimo to Szkoci nigdy nie pogodzili się z angielską dominacją, co wraz z poparciem dla legitymistycznej dynastii Stuartów doprowadzało do wielu powstań. W 1999 roku po blisko trzech stuleciach, na mocy referendum Szkoci wybrali swój własny parlament, który obraduje w stolicy, Edynburgu.

Szkocja ma dwie flagi: Krzyż św. Andrzeja (zwana Saltire) i Lew (Lion Rampant). Pierwszą z nich jest Krzyż Świętego Andrzeja - patrona Szkocji, który jak głosi legenda, na własną prośbę został ukrzyżowany na ukośnych belkach, aby nie przypominały kształtem świętego krzyża, na jakim umarł Chrystus. Kolor tła, symbolizuje wieczorne niebo, nie jest dokładnie określony, tak więc można spotykać flagi szkockie w barwach od jasnobłękitnej do ciemnogranatowej. Saltire jest jedną z najstarszych flag w Europie. Drugą flagą Szkocji jest Lion Rampant. Jest to flaga królewska i może być używana tylko przez członków rodziny królewskiej. Na flagach czy herbach spotkać można także jednorożca (Unicorn). Co prawda Szkocja nie ma oficjalnego hymnu narodowego, ale na wszelkiego rodzaju imprezach o charakterze narodowym (np. podczas meczów piłkarskich) rolę szkockiego hymnu pełni pieśń The Flower of Scotland.

Ciekawostki

• Kwiatem charakteryzującym Szkocję jest popłoch pospolity (często błędnie utożsamiany z ostem). Jedna z legend mówi, że roślina ocaliła ona szkockie wojsko przed Wikingami, kiedy śpiących Szkotów obudziły krzyki Wikinga, który nadepnął na nią gołymi stopami;
• Nazwa Szkocja wywodzi się od łacińskiego słowa Scoti, oznaczającego celtyckich mieszkańców północy Wielkiej Brytanii, czyli Gaelów.