Góry Riła

Góry

Riła to malownicze pasmo górskie w południowo-zachodniej Bułgarii, zajmujące powierzchnię 2396 km2, czyli przeszło trzy razy większy od naszych Tatr. Jest to masyw górski o charakterze alpejskim, którego najwyższym szczytem jest mierząca 2925 metrów n.p.m. góra Musała. Są to więc najwyższe góry na Półwyspie Bałkańskim i szóste co do wysokości (po Kaukazie, Alpach, Sierra Nevadzie, Pirenejach i masywie Etny) w Europie. W 1992 roku na większości obszaru Riły utworzono park narodowy. Na jego terenie znajduje się przeszło 100 szczytów powyżej 2000 metrów n.p.m., a także liczne jeziora, różne formacje skalne, urwiska, jaskinie, głębokie kaniony czy wodospady. Alpejska rzeźba Riły jest wynikiem działalności lodowców w Plejstocenie. Góry Riła można podzielić na kilka odrębnych części. Pierwszą z nich jest Riła Wschodnia czyli Grzbiet Musały. Jest to najwyższa i najrozleglejsza część całego masywu. Kolejna część to Riła Środkowa zwana inaczej Grzbietem Skakawiszkim. Zajmuje ona zaledwie jedną dziesiątą powierzchni całego masywu. Pozostałe części to: Riła Północno-zachodnia z najwyższym szczytem Golam kupen (2731 metrów n.p.m.) oraz Riła Południowo-zachodnia nazywana także Grzbietem Kapatnika. Oprócz malowniczych krajobrazów, strzelistych turni, na terenie masywu spotkać można niezliczoną ilość pięknych jezior, które występują zarówno pojedynczo jak i w grupach. Największym jeziorem polodowcowym Riły (a także całego Półwyspu Bałkańskiego) jest położone na wysokości 2294 metrów n.p.m. Smradliwo ezero. Ponadto ma tu swój początek wiele dużych bułgarskich rzek m.in. Iskyr, Marica czy Mesto. Te trudno dostępne dla człowieka góry stanowią oazę dzikiej przyrody, W granicach parku wytyczone zostały trzy ścisłe rezerwaty: Riła Centralna, Parangalica i Ibar, gdzie schronienie znajduje przeszło 3 tysiące gatunków owadów i zwierząt, od kozic po susły. Charakterystycznym elementem krajobrazu są sosny zwyczajne, świerki i sosny karłowate. Botanicy najbardziej sobie cenią w łańcuchu rilskim mchy, których jest tu ponad 240 gatunków.

Góry Riły są bardzo dobrze przygotowane dla ruchu turystycznego. Spotkać można tu zarówno oznakowane szlaki, jak i nie znakowane wydeptane ścieżki. Głównym ośrodkiem turystycznym pasma jest położone na północnych stokach miasteczko Borowec. Ośrodek powstał w 1896 roku, kiedy burmistrz pobliskiego miasta Samokov polecił wybudować tu pierwszą chatę górską, w nadziei, że miejscowy klimat pomoże jego chorej na gruźlicę żonie powrócić do zdrowia. Schroniska turystyczne są niemal w każdej części pasma. Można też skorzystać z własnego namiotu. Należy jednak pamiętać, że teren Riły objęty jest parkiem narodowym i noclegi na terenach ściśle chronionych (które zajmują około 20% powierzchni parku) są zabronione. Nie ma jednak co się martwić bowiem na terenie parku znajduje się przeszło 170 domków turystycznych o łącznej liczbie 1500 łóżek. Przez teren parku narodowego prowadzi wiele szlaków turystycznych, w tym także Europejski długodystansowy szlak pieszy E4. Warto pamiętać, że Riła to góry wysokie i trzeba być wyposażonym we właściwy ekwipunek oraz mieć odpowiednie przygotowanie turystyczne. W najwyższych partiach gór śnieg może zalegać nawet do połowy czerwca. W miesiącach wiosennych, późnojesiennych i zimą obowiązkowe raki. Ze wszystkich cudów natury, jakich pełno w górach Riły, najbardziej fascynującym i najchętniej oglądanym jest widok na Siedem Jezior. Dostać się do nich można idąc szlakami z Bistricy, Saparewa Bani i Malownicy.

Riła od zawsze kojarzyła się z legendami o zbójnikach, szukających tu kryjówki i pielgrzymami, poszukującymi spokoju w tutejszych monasterach. Pod względem kulturowym Riła słynie z położonego w zachodniej części gór w jednej z malowniczych kotlin Rylskiego Monastyru. Jest to jeden z największych i najważniejszych tego typu obiektów w Bułgarii. Świątynia założona została w X wieku przez Jana Rylskiego i obecnie stanowi symbol bułgarskiego oporu przeciwko tureckiej okupacji, a także symbol odrodzenia narodowego jakie miało miejsce w XVIII i XIX wieku. W 1983 monastyr został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Ciekawostki

• Na najwyższym szczycie Riły, Musale znajduje się najwyżej położona w tej części Europy stacja meteorologiczna;
• Według jednej z legend pierwszym człowiekiem który zdobył szczyt Musały był żyjący w IV wieku p.n.e. Filip II Macedoński.