Kuchnia węgierska
Gastronomia

Kuchnia węgierska zaliczana jest do grup kuchni środkowoeuropejskich, jednak różni się od nich pewnymi charakterystycznymi cechami. Tradycyjna kuchnia bazuje na mięsie, warzywach sezonowych, owocach i świeżym chlebie. Główną cechą charakterystyczną kuchni węgierskiej jest stosowanie papryki w każdej postaci (suszonej, marynowanej, pieczonej bądź w proszku). Najbardziej cenionymi odmianami papryki są: sygietyńska i kolczańska. Według licznych stereotypów dania na Węgrzech są bardzo pikantne, jednak Węgrzy doprowadzili do perfekcji wykorzystywanie papryki słodkiej. Bogactwo oraz różnorodność potraw węgierskich bierze się po pierwsze stąd, że jest to kraj o łagodnym klimacie, żyznych glebach gdzie zawsze plony obfitowały w mnogość produktów, a po drugie stąd, iż w czasie burzliwych dziejów kraj poddawany był wpływom licznych kultur. Sporo kuchnia węgierska zawdzięcza Turkom, którzy sprowadzili tu liczne rośliny, w tym rozmaite odmiany papryki, kabaczki, bakłażany, morele czy figi. Niemcom Węgrzy zawdzięczają potrawy mączne, Słowakom zamiłowanie do kwaśnej śmietany, a Żydom zaś, potrawy rybne. Znaczący wpływ na rozwój sztuki kulinarnej na Węgrzech miał na początku XIX wieku Kroly Gundel, który po dziś dzień uważany jest za pierwszego madziarskiego kuchmistrza. Jako pierwszy usystematyzował spis potraw charakterystycznych dla regionu, zaś wymyślone przez niego kompozycje stanowią obecnie głównie pozycję we wszystkich szanujących się restauracjach. Pozostałe typowe dla kuchni węgierskiej dania to m.in. pieczony na oleju i podawany ze śmietaną lub sosem czosnkowym, serem lub innymi dodatkami placek zwany Lángos oraz Leczo (lecsó), czyli rodzaj ragoût warzywnego z pomidorów i świeżej papryki duszonych na smalcu z dodatkiem wędzonej słoniny i z podsmażoną na złocisty kolor cebulą, doprawionych papryką w proszku.

Leczo

W tradycyjnej kuchni węgierskiej przeważają dania z mięsa (húsétel) i ryb (hal), pożywne zupy oraz rozmaite potrawki z gotowanych warzyw. Najbardziej znanym i kojarzonym z Węgrami daniem węgierskim jest gulasz. Od miana tej potrawy pochodziła wręcz nazwa powojennej epoki komunizmu madziarskiego, zwanego gulaszowym komunizmem. Gulasz spożywa się na Węgrzech pod dwoma postaciami. Oryginalnym jest jednak tylko zupa gulaszowa, na bazie, której powstały późniejsze odmiany zwane pörkölt, paprikás i tokány. Obok mięsa głównymi składnikami potrawy są papryka i pomidory. Węgierska kuchnia słynie także z ryb. Są to głównie ryby słodkowodne pochodzące m.in. z jeziora Balaton, głównie karpie, sandacz, fagosz i czeczuga. Narodową węgierską potrawą rybną jest oczywiście słynna zupa rybna zwana Halászlé. Przyrządza się ją zwykle w kociołku, a jej podstawowe składniki to ryby, cebula oraz papryka.

Gulasz

Ciekawostki

  • Podróżując po Węgrzech spotkać można charakterystyczne tzw. madziarskie kociołki, które przez wieki służyły kolejnym pokoleniom do przygotowania tradycyjnych węgierskich posiłków.