Pétanque - Francuska gra towarzyska
Ciekawostki

Pétanque (petanka, gra w bule, gra w kule) to tradycyjna francuska gra towarzyska posiadająca także elementy zręcznościowe. Wywodzi się ona (podobnie jak inne tego typu gry) z uprawianej przez rzymskich legionistów gry w kule, którzy rozpowszechnili ją w całym basenie Morza Śródziemnego. Pierwsze kule zwane bulami były robione z drewna i obijane zewsząd gwoździami, dopiero w latach trzydziestych XX wieku rozpowszechniły się bule wykonane ze stali. Odmiana Pétanque narodziła się w pierwszej dekadzie XX wieku w mieście La Ciotat. Wtedy to cierpiący na reumatyzm sklepikarz Jules Le Noir, zaczął dla zabawy rzucać kulą, siedząc na krześle, z obiema stopami przylegającymi do ziemi (piedes tanques, czyli petanque). Jego znajomi, by nie wykluczać go z popularnej gry, zgodzili się grać z pozycji stojącej. Dziś w miejscu dawnego bulodromu rozciąga się teren zwany kolebką Berceau de la Pétanque. Obecnie Pétanque największą popularnością cieszy się głównie w południowej Francji (Prowansja), ale gra uprawiana jest także innych regionach Francji, a także innych krajach jak Belgia, Hiszpania, Włochy, Szwajcaria, Niemcy, Szwecja, Tunezja, Maroko, Wietnam, Tajlandia, Madagaskar, Kanada czy Senegal. Gra też dotarła do Polski wraz z powrotem powojennych polskich repatriantów. W czasach PRL gra w bule była marginalizowana i nie uznawana jako dyscyplina sportu. Pierwszym stowarzyszeniem skupiającym sympatyków gry było powstałe 25 sierpnia 1999 roku Towarzystwo Miłośników Pétanque w Myślenicach.

Zasady gry

Rozgrywki odbywa się na pozbawionym trawy utwardzonym placu zwanym bulodromem o wymiarach 15x4 metry. Gra polega na rzucaniu z wytyczonego okręgu metalowymi (pustymi w środku) kulami, zwanymi z francuska bulami o średnicy od 70,5 do 80 mm w kierunku małej drewnianej lub plastikowej kulki (żółtej bądź czerwonej) o średnicy 30 mm zwanej cochonnet (prosiaczek lub świnka). W czasie rzutu obie stopy muszą ściśle przylegać do podłoża. Partię rozgrywa się w jednym z trzech możliwych składów: single (jeden gracz przeciwko drugiemu), dublety (dwa dwuosobowe zespoły), triplety (dwa trzyosobowe zespoły). Każda partia składa się z kilku rozgrywek w czasie których każdy z graczy stara się umieścić swoją bulę bliżej świnki lub wybić punktujące (stojące najbliżej świnki) bule przeciwnika. Rzuca zawsze zawodnik drużyny, której kula aktualnie nie punktuje (nie znajduje się najbliżej świnki). Można zbijać bule przeciwnika, al nie można wypchnąć świnki na więcej niż 20 metrów od miejsca rzutu. Po wyrzuceniu wszystkich kul gracze podliczają punkty, które przyznaje się za każdą bulę umieszczoną bliżej świnki niż najbliższa śwince bula przeciwnika. Partię wygrywa osoba bądź zespół, który osiągnął jako pierwszy 13 punktów.

Ciekawostki

  • Pétanque należy do jeden z najliczniej reprezentowanych dyscyplin sportu na świecie, w samej Francji liczba licencjonowanych zawodników wynosi około 600 tysięcy;
  • Pétanque rozgrywane jest jako sport nieolimpijski w ramach World Games.