Pomnik Męczenników Terroru Komunistycznego na Ursynowie
Pomniki

W północnej części Warszawy na terenie dzielnicy Ursynów w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła św. Katarzyny znajduje się Pomnik Męczenników Terroru Komunistycznego 1944-1956. Powstał on w miejscu gdzie od 1945 Urząd Bezpieczeństwa grzebał ofiary mordów politycznych dokonywanych w pobliskim więzieniu na Mokotowie przy ulicy Rakowieckiej. Szacuje się, że pochowano tu około dwóch tysięcy ciał. Miejscowa ludność w symboliczny sposób kładła kamienie w miejscach tajnych pochówków, stąd forma monumentu w postaci symbolicznych głazów. Pomysłodawcą wzniesienia pomnika był ksiądz Józef Maj, a głównym projektodawcą został polski rzeźbiarz Maciej Szańkowski, któremu pomagał Sławomir Korzeniowski. Uroczyste odsłonięcie monumentu miało miejsce w 1993 roku. Całe założenie składa się z ośmio-metrowego czarnego krzyża, oraz kilku rozrzuconych głazów z fragmentem rozerwanej kraty z brązu symbolizującej odzyskanie wolności. W otaczający pomnik kamienny mur wmurowano łuski od pocisków z nazwami ponad 400 miejsc kaźni z całej Polski.

Pomnik Męczenników Terroru Komunistycznego

Na pomniku widnieje napis następującej treści:

"Przechodniu pochyl czoło wstrzymaj krok na chwile. Tu każda grudka ziemi krwią nasiąkłą broczy. To jest Służewiec to nasze Termopile. Tu leżą ci co chcieli bój do Końca toczyć. Nie odprowadzał nas tu kondukt pogrzebowy. Nikt nie miał honorowej salwy ani wieńca. W mokotowskim więzieniu krótki strzał w tył głowy. A potem mały kucyk wiózł nas do Służewca. Z jej imieniem na ustach zwyciężyć lub zginąć. Szliśmy w oddziałach "Wilka" i murach Starówki. Pod Narwik, pod Tobruk, pod Monte Casinno. By w tym piasku kres znaleźć żołnierskiej wędrówki." - Autorem tych słów jest anonimowy więzień Mokotowa.

Kościół św. Katarzyny na Ursynowie

Kościół św. Katarzyny

W sąsiedztwie pomnika znajduje się rzymskokatolicki kościół św. Katarzyny. Należy on do jednej z najstarszych istniejących do dziś parafii w obecnych granicach administracyjnych Warszawy. Jej początki sięgają połowy XI wieku (czyli przed lokacją Starej Warszawy), kiedy to na terenie obecnego Służewa benedyktyni założyli ośrodek misyjny. Do naszych czasów nie zachowały się żadne informacje o wyglądzie ówczesnego kościoła. Wiadomo, że w XIII wieku znajdowała się tu drewniana świątynia, która w późniejszym czasie zastąpiona została kamienną konstrukcją w stylu gotyku mazowieckiego. Swój obecny neoromański kształt kościół uzyskał w czasie ostatniej większej przebudowy jaka przeprowadzona została w 1848 roku według projektu znanego polskiego architekta włoskiego pochodzenia Franciszka Maria Lanciego (1799-1875).